Đêm phố thị, giữa những ánh đèn điện rực rỡ muôn màu, đâu đó xuất hiện những tòa nhà nổi bật với dòng chữ Pachinko (パチンコ) nhấp nháy đầy cuốn hút, kéo con người lao vào các cuộc chơi để tìm kiếm vận may đổi đời. Những trung tâm Pachinko này là một nét đặc trưng khác lạ trong đời sống giải trí của người Nhật, mang lại doanh thu lên đến 200 tỷ đô la mỗi năm.
Pachinko là một loại trò chơi có thưởng đến từ Nhật Bản và rất được ưa chuộng tại đất nước này. Nó tựa một phiên bản “lai” giữa pinball (trò chơi bắn bi phương Tây) và slot machine (máy đánh bạc), trong đó người chơi sẽ bắn những viên bi nhỏ để ăn điểm thưởng.
Cách gọi “Pachinko - パチンコ” trong tiếng Nhật xuất phát từ chữ “Pachin” chỉ âm thanh co dãn của cao su, và “Ko” - được hiểu là trái bóng.
Nguyên mẫu của Pachinko có nguồn gốc từ Mỹ, du nhập vào thành phố Nagoya của Nhật Bản vào năm 1924 với tên gọi là “Corinth Game” (Korinto Gemu trong tiếng Nhật). Bấy giờ nó là trò chơi dành cho trẻ em, thường được đặt tại các cửa hàng bánh kẹo. Lũ trẻ chơi trò này để giành lấy phần thưởng là những chiếc kẹo.
Từ thập niên 30, Pachinko nổi lên như một trò tiêu khiển mang tính may rủi dành cho người lớn sau khi cửa hàng chuyên về Pachinko đầu tiên được mở tại Nagoya. Trong vòng chưa đầy 6 tháng, 35 cửa hàng Pachinko đã được đưa vào hoạt động và trở thành những tụ điểm vui chơi phổ biến ở Nhật.
Các cửa tiệm chơi Pachinko từng bị đóng cửa trong Thế chiến 2 và dần hoạt động trở lại vào cuối những năm 40. Sau đó, ngành công nghiệp này bước vào giai đoạn phát triển vượt bậc, đến năm 1953, đã có 387.664 địa điểm trên cả nước kinh doanh Pachinko.
Giai đoạn hậu chiến, trò chơi này trở thành xu hướng và là một phần mang tính biểu tượng của văn hóa Nhật Bản, nhiều người Nhật tìm đến nó như một cách để thoát khỏi căng thẳng của cuộc sống hàng ngày.
Cho đến khoảng thập niên 80, hầu hết máy chơi Pachinko vẫn là thiết bị cơ khí, sử dụng chủ yếu bằng tay, điện chỉ được dùng để thông báo các vấn đề của máy thông qua ánh đèn nhấp nháy. Về sau, Pachinko đã tích hợp nhiều tính năng điện tử hơn và cần điện để hoạt động. Một biến thể của Pachinko là Pachinko slot (パチスロ - pachi-suro) được phát minh vào năm 1977 và vẫn còn phổ biến cho đến ngày nay.
Quy tắc cơ bản của Pachinko là mgười chơi sẽ nhấn nút hoặc kéo cần gạt để bắn một hoặc nhiều viên bi vào bên trong máy, đưa chúng vào lỗ ăn điểm.
Các máy chơi game được xếp thành hàng dài bên trong trung tâm Pachinko và có nhiều biến thể khác nhau. Để trò chơi thêm cuốn hút, các máy này còn được thiết kế vô cùng bắt mắt theo chủ đề ban nhạc, phim ảnh, anime, chương trình truyền hình nổi tiếng và thậm chí cả trò chơi điện tử.
Sau khi yên vị trước máy Pachinko, việc đầu tiên là nhét tiền hoặc IC Card (một loại thẻ trả trước) vào khe nhận tiền/thẻ của máy, tương ứng với số tiền nạp vào, những viên bi bằng kim loại sẽ được đổ ra khay. Mỗi bi có giá tương đương 4 yên (hoặc có thể là 1 yên, 2 yên tùy nơi). Và như thế, bạn đã sẵn sàng để bắt đầu.
Sử dụng cần gạt hoặc nút thường được bố trí bên tay phải, người chơi có thể bắn lần lượt một hoặc nhiều viên bi cùng lúc. Và đây cũng chính là chỗ để các tay chơi thể hiện kỹ năng điều khiển của mình thông qua việc kiểm soát tốc độ cùng lực của viên bi được phóng ra. Một lực quá mạnh có thể loại viên bi khỏi trò chơi, trong khi nếu quá nhẹ, nó sẽ không thể đến gần mục tiêu.
Sau khi được bắn vào máy, các viên bi tản ra giữa một mê cung chướng ngại vật trên bảng trò chơi. Mục tiêu của chúng là lọt vào lỗ nằm ở trung tâm – gọi là “Gate”.
Sau khi một viên bi rơi vào lỗ này, trên màn hình sẽ bắt đầu quay số, tương tự như slot machine. Nếu quay được 777 hoặc 999, tức bạn đã trúng “jackpot” và sẽ nhận được rất nhiều bi.
Nhiệm vụ của người chơi là giành được nhiều bi nhất có thể, sau đó, chúng sẽ được dùng để đổi lấy các giải thưởng lớn nhỏ, tùy theo số lượng bi.
Bước vào trung tâm Pachinko gần giống như trải nghiệm hộp đêm ở Las Vegas. Những chiếc máy, được gọi là “pachisuro - パチスロ” hay pachislot, thường được trang trí với đồ họa tươi sáng và đèn nhấp nháy liên tục, đặc biệt âm nhạc cùng tiếng ồn phát ra cực lớn, có thể dẫn đến tình trạng quá tải về thị giác và thính giác nếu không quen.
Pachinko có vẻ giống với hoạt động "cờ bạc" nhưng nó rất khác biệt vì được chính phủ Nhật Bản ưu ái cho phép hoạt động. Ngày nay, đây là loại hình kinh doanh “ăn khách” thu về hàng nghìn tỷ yên và ước tính, doanh thu của các máy này chiếm đến 4% GDP đất nước mặt trời mọc.
Có đến hơn 9.000 nghìn cửa tiệm, hàng triệu máy chơi Pachinko phân bố khắp Nhật Bản và hơn 7 triệu người Nhật thường xuyên lui tới những nơi này.
Nó trở thành một hiện tượng văn hóa ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của người dân xứ Phù Tang. Không chỉ phổ biến tại Nhật mà Pachinko còn được “nhập khẩu” sang các nước khác ở châu Á, phương Tây hay Mỹ.
Vốn ban đầu, đây chỉ đơn giản là một trò chơi lành mạnh mang chút yếu tố may rủi. Tuy nhiên, với nguồn lợi khổng lồ thu được, Pachinko đã bị giới doanh nhân biến thành một trò đánh bạc mang tính đỏ đen và “gây nghiện” cực mạnh.
Ở Nhật không tồn tại sòng bạc hay casino phổ biến như phương Tây nên người dân tập trung đổ dồn sự chú ý về Pachinko, nhất là những “con bạc” tìm kiếm cơ may thay đổi số phận. Cứ thế Pachinko vô tình bị lợi dụng, trở thành hình thức kinh doanh, cá cược để nhiều đối tượng trục lợi bất chính.
Vì vậy, giới cảnh sát Nhật đã phải vào cuộc, họ thường kiểm tra các máy chơi Pachinko và tình hình hoạt động kinh doanh của các cửa tiệm để đưa ra những quy định. Như năm 1950, giới chức trách đề ra quy tắc mỗi lần chơi chỉ được đánh 20 viên bi để kiểm soát lượt chơi của người tham gia.
Từ đây, các nhà kinh doanh cũng đưa ra phương pháp cải tiến máy chơi Pachinko để “lách luật”, và cứ như một vòng tuần hoàn, cách chơi Pachinko được đổi mới rồi “gây sốt” song hành cùng với sự kiềm chế, quản lý của chính phủ.
Những viên bi Pachinko có thể được đổi thành hàng hóa tại cửa hàng quà tặng ở trung tâm Pachinko. Đây là cách người chơi có thể lách luật cấm đánh bạc ở Nhật. Họ đổi bi thành một số hàng hóa đặc biệt trước rồi sau đó tiếp tục đổi chúng lấy tiền mặt tại một cửa sổ nhỏ ngay bên ngoài sảnh trung tâm.
Vào năm 2017, Trung tâm Y tế Kurihama đã tiến hành một cuộc khảo sát trên toàn quốc để đánh giá thói quen cờ bạc của Nhật Bản. Dựa trên kết quả khảo sát, trung tâm xác định rằng khoảng 3,6% người dân Nhật có thể mắc chứng nghiện cờ bạc. Con số này cao hơn đáng kể so với hầu hết các quốc gia phương Tây.
Vấn đề rõ rệt nhất ở nam giới: 6,7% đàn ông Nhật Bản, theo nghiên cứu, có thể nghiện cờ bạc. Năm 1989, khoảng 30 triệu người cho biết đã chơi Pachinko. Đến năm 2017, con số đó đã giảm mạnh xuống còn 9 triệu, tuy nhiên, số tiền trung bình mỗi người chi cho trò chơi đã tăng gần gấp bốn lần.
Số lượng máy Pachinko ở Nhật cũng lấn át số máy đánh bạc ở các quốc gia khác. Chẳng hạn tại Hoa Kỳ có khoảng 865.000 máy, nhưng vào năm 2016, Nhật Bản tự hào với con số khổng lồ 4,57 triệu máy Pachinko. Những số liệu thống kê này đã khiến một số tờ báo đặt tên cho Nhật Bản là “vương quốc cờ bạc” (ギャンブル大国 - gyamburu ookoku).
