eMagazine
0%

Năm 1980, chàng trai trẻ 25 tuổi Toru Iwatani đã tạo ra Pac-Man, trò chơi mà sau đó đã trở thành kinh điển và là một biểu tượng của văn hóa đại chúng.

Pac-Man là tựa game có 44 năm tuổi đời, gắn liền với ký ức tuổi thơ của thế hệ 7X đến 9X. Người đã góp phần tạo nên những kỷ niệm đẹp đẽ đó, “cha đẻ” của Pac-Man, chính là Toru Iwatani.

“Kẻ nổi loạn” thời niên thiếu

Toru Iwatani sinh năm 1955, tại phường Meguro ở Tokyo. Cha ông là kỹ sư làm việc tại đài NHK nên ngay từ nhỏ, Toru đã được chỉ dạy về kỹ thuật máy tính và công nghệ.

Thời niên thiếu, Toru khá nổi loạn và mê game. Thay vì chăm chỉ đọc sách giáo khoa, ông lại say sưa đọc truyện tranh, chơi nhạc rock và “nghiện” trò chơi Pinball. Ông mê mẩn những thứ này, theo đuổi chúng cuồng nhiệt và tìm cảm hứng sáng tạo từ đó.

Từ những sở thích cá nhân, Toru đã tìm thấy ý tưởng để thiết kế nhân vật trong các trò chơi của mình và bắt đầu xây dựng sự nghiệp.

Toru Iwatani – “cha đẻ” của trò chơi Pac-Man.
Toru Iwatani – “cha đẻ” của trò chơi Pac-Man. Ảnh: omniretro.com

Nhà lập trình game trẻ

Trong những năm tuổi hai mươi, Toru theo học tại khoa Kỹ thuật của trường Đại học Tokai. Bên cạnh đó ông còn tự mày mò về lập trình và thiết kế đồ họa.

Sau khi thành thạo những kỹ năng công nghệ, năm 22 tuổi, Toru đã nộp đơn ứng tuyển vào Namco (sau này là Tập đoàn Bandai Namco Entertainment). Ông được nhận vào làm nhân viên tại bộ phận phát triển trò chơi điện tử.

Ban đầu Toru muốn tạo ra một trò chơi chủ yếu liên quan đến các cỗ máy bắn bóng Pinball, tuy nhiên ý tưởng của ông đã bị từ chối do các vấn đề liên quan đến bằng sáng chế.

Sau đó với sự hỗ trợ của lập trình viên Shigeichi Ishimura, Toru đã tạo ra trò Gee Bee phát hành vào năm 1978.

Gee Bee là trò chơi điện tử arcade* có doanh thu cao thứ tám trong năm 1978 tại Nhật và đã bán được 10.000 bản trên toàn thế giới. Hai phần tiếp theo của game là Bomb Bee và Cutie Q được sản xuất vào năm 1979.

*Arcade là máy trò chơi hoạt động bằng tiền xu, thường được cài đặt trong các địa điểm công cộng như nhà hàng, quán bar và khu trò chơi điện tử.

Trò chơi Gee Bee phát hành năm 1978 do Toru Iwatani và Shigeichi Ishimura tạo ra.
Trò chơi Gee Bee phát hành năm 1978 do Toru Iwatani và Shigeichi Ishimura tạo ra. Ảnh: rlauncher.com

Mặc dù Gee Bee không thành công như mong đợi nhưng nó đã giúp khẳng định sự hiện diện của Namco trong ngành công nghiệp trò chơi điện tử tại xứ hoa anh đào.

Từ đây những người trong nghề đã chú ý đến Toru Iwatani, truyền thông lúc đó gọi ông là một nhà lập trình game tài năng, hứa hẹn sẽ làm nên chuyện lớn trong tương lai.

Tạo nên lịch sử cùng Pac-Man

Vào cuối thập niên 70, ngành công nghiệp trò chơi điện tử chủ yếu dành cho nam giới với các chủ đề liên quan đến thể thao, chiến tranh, có yếu tố bạo lực.

Nằm ngoài dòng chảy này, Toru Iwatani muốn tạo ra những dòng game thân thiện với phụ nữ và trẻ em. Ông cho rằng, với việc phát triển một trò chơi có chủ đề gần gũi, ngành công nghiệp game có thể mở rộng phạm vi đến nhiều đối tượng hơn.

Ý tưởng của Toru là một trò chơi có thiết kế nhân vật đơn giản, dễ thương, hấp dẫn phái nữ với chủ đề dựa trên việc ăn uống. Ông đã làm việc cùng với nhóm của mình, bao gồm chín nhân viên để tạo ra trò chơi có tên Puck Man (パックマン).

Tựa đề này lấy ý tưởng từ cụm từ “paku paku taberu” (パクパク食べる), với “paku paku” (パクパク) chỉ trạng thái ăn uống cuồng nhiệt, còn “taberu” (食べる) có nghĩa là ăn.

Sau này khi trò chơi được phát hành ở Mỹ thì cái tên Puck Man đã được đổi thành Pac-Man để tránh bị nhại thành từ thô tục. Và kể từ đó đến nay, nhà sản xuất game đã giữ nguyên tên Pac-Man .

Về tạo hình nhân vật, Toru ưu tiên sự đơn giản, đáng yêu với màu sắc tối giản. Ý tưởng về hình dạng của Pac-Man nảy ra khi ông nhìn thấy chiếc bánh pizza bị mất một lát.

Cuốn sổ lưu giữ ý tưởng ban đầu về Pac-Man.
Cuốn sổ lưu giữ ý tưởng ban đầu về Pac-Man. Ảnh: X @weird_hist

Toru dành hàng tháng trời để lập trình nên mê cung cùng hành vi cho những con ma gọi là Blinky (đỏ), Pinky (hồng), Inky (xanh lam) và Clyde (da cam). Những con ma đáng yêu này được thiết kế dựa trên các nhân vật trong bộ truyện tranh Little Ghost Q-Taro mà ông đọc hồi nhỏ.

Ngoài ra ông còn sáng tạo nên các "viên sức mạnh" (energizer), khi Pac-Man ăn viên này, những con ma sẽ chuyển sang màu xanh và Pac-Man có thể ăn chúng để lấy điểm thưởng. Đây là một điểm khác biệt thú vị so với các game cùng thời, góp phần tạo nên sức hút mới mẻ cho trò chơi.

Vào ngày 22/5/1980, Pac-Man đã xuất hiện trong thế giới arcade Nhật Bản. Dù chỉ đạt thành công vừa phải ở thị trường nội địa, trò chơi đã “gây bão” khi phát hành tại thị trường Bắc Mỹ vào tháng 10/1980.

Tại Mỹ, Pac-Man đã bán được 100.000 sản phẩm và trở thành trò chơi điện tử Nhật Bản bán chạy nhất, có doanh thu cao nhất mọi thời đại ở thời điểm đó. Nó cũng là trò chơi thành công nhất của hệ máy arcade, lập kỷ lục thế giới với hơn 293.000 máy chơi Pac-Man được lắp đặt trên toàn cầu trong giai đoạn từ năm 1981 đến năm 1987.

Máy chơi Pac-Man.
Máy chơi Pac-Man. Ảnh: marketplace.org
Series phim hoạt hình Pac-Man and the ghostly adventure.
Series phim hoạt hình Pac-Man and the ghostly adventure. Ảnh: IMDb

Cho đến nay, sau hơn 40 năm ra mắt, Pac-Man vẫn được yêu thích ở mọi lứa tuổi và giới tính trên khắp thế giới. Tựa game huyền thoại luôn nằm trong top trò chơi điện tử phổ biến và có ảnh hưởng nhất mọi thời đại, các phiên bản của nó đã đem về doanh thu 12 tỷ đô la (tính đến năm 2016).

Pac-Man đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng toàn cầu và là một biểu tượng văn hóa đại chúng, có ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực trong hoạt động nghệ thuật giải trí.

Nhân vật Pac-Man xuất hiện trong nhiều bộ phim điện ảnh như: Wreck-it Ralph (2012), Pixels (2015) và Kamen Rider Heisei Generations: Dr. Pac-Man vs. Ex-Aid & Ghost with Legend Riders (2016). Ngoài ra còn có series phim hoạt hình Pac-Man and the ghostly adventure phát sóng năm 2013 trên Disney XD và Disney Channel.

Series phim hoạt hình Pac-Man and the ghostly adventure.
Series phim hoạt hình Pac-Man and the ghostly adventure. Ảnh: IMDb

Sau này liên quan đến Pac-Man, Toru còn sản xuất Pac-Land và đạo diễn cho Pac-Mania. Dòng game này còn có phiên bản Pac-Man 256 phát hành trên nền tảng IOS với Android vào năm 2015 và phiên bản Pac-Man Google ra mắt năm 2018 trên ứng dụng Google Play Games.

Pac-Man xuất hiện trên Google Doodle nhân kỉ niệm 30 và 40 năm trò chơi ra đời.
Pac-Man xuất hiện trên Google Doodle nhân kỉ niệm 30 và 40 năm trò chơi ra đời. Ảnh: wired.com

Hiện tại, Toru Iwatani không còn thiết kế game mà chuyển sang vai trò đào tạo. Kể từ tháng 4/2010, ông là giảng viên Khoa Game tại Đại học Bách khoa Tokyo và trở thành giảng viên danh dự của ngôi trường này từ tháng 5/2020.