Lịch sử của Suzuki Katana cũng thú vị như cấu tạo và hiệu suất của nó. Từ việc “chỉ là một bài tập thiết kế”, về sau Suzuki Katana đã tạo ra một di sản cho riêng mình.
Không mấy ai trong chúng ta lại không biết đến hãng xe nổi tiếng Nhật Bản – Suzuki – công ty đa quốc gia của Nhật chuyên sản xuất các loại xe hơi, xe máy, xe địa hình, thuyền máy, xe lăn và các loại sản phẩm động cơ.
Vào năm 1981, chiếc mô tô của Suzuki có tên gọi lấy cảm hứng từ thanh kiếm Katana của Nhật Bản được ấp ủ ra đời với tham vọng cách mạng hóa thị trường xe máy tại đất nước mặt trời mọc. Đến nay, chiếc xe ấy đã chứng minh ý nghĩa vô cùng quan trọng của mình trong lịch sử mô tô thế giới.
Có một câu nói cho rằng: “Thiết kế xe máy có thể chia thành hai thời đại: trước và sau Suzuki Katana”. Chiếc mô tô này đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi triết lý kiểu dáng và thiết kế công nghiệp cho các dòng mô tô hiện nay.
Vào những năm 1980, Nhật Bản được xem là quốc gia dẫn đầu về sản xuất và công nghệ. Tuy nhiên nhiều người lại cảm thấy thiết kế mô tô của Nhật Bản vẫn có điểm gì đó thiếu sót.
Năm 1979, Hans-Georg Kasten, Hans Muth và Jan Fellstrom cùng nhau thành lập Target Design, công ty tư vấn thiết kế công nghiệp ở ngôi làng nhỏ gần Munich, Đức. Điểm chung ở ba con người này là họ cảm thấy bí bách với môi trường thiết kế không có chỗ cho sự tự do sáng tạo.
Trong năm định mệnh đó, tạp chí xe máy Motorrad của Đức đã tổ chức một cuộc thi để tạo ra chiếc xe máy của tương lai. Nhận thấy cơ hội để thể hiện các kỹ năng thiết kế một cách tự do, Target Design đã quyết định tham gia. Ý tưởng thiết kế của họ đã giành chiến thắng tại cuộc thi, giúp họ được Suzuki để mắt đến, và đây trở thành nền tảng cho thiết kế của Suzuki Katana sau này.
Chia sẻ về thiết kế, Kasten cho biết: "Thật sự không có quy trình nào cả. Chúng tôi lúc ấy chỉ là ba chàng trai trẻ ngây thơ, không nghĩ nhiều về bán hàng hay tiếp thị, mà trong đầu chỉ biết đến thiết kế. Đây là chiếc xe máy mà chúng tôi muốn thấy nó trên đường phố. Chỉ đơn giản là vậy!"
Osamu Suzuki - Chủ tịch Suzuki lúc bấy giờ, là người nhìn thấy bản mô phỏng 3D của Katana đã nói rằng chiếc xe gợi nhớ cho ông về Concorde - mẫu máy bay siêu thanh, biểu tượng trong lịch sử hàng không.
Thời điểm đó, Suzuki vẫn là một nhà sản xuất xe non trẻ đối với thị trường châu Âu khi so sánh với Honda và Yamaha. Chính vì thế, Katana là hi vọng để họ lật ngược tình thế.
Tại triển lãm mô tô được tổ chức ở thành phố Cologne, miền Tây nước Đức vào tháng 09/1980, nhiều khách tham quan đã chen chúc trong gian hàng của Suzuki để chiêm ngưỡng Katana bởi thiết kế quá khác biệt của nó.
Như tên gọi "GSX1100S KATANA", có vẻ như thiết kế của chiếc xe lấy cảm hứng từ kiếm Nhật Bản. Tại khu vực tiếp khách, nhân viên của Suzuki cũng đưa những bảng khảo sát trên đó có thang điểm từ 1 – 5 với 5 là “rất tốt”, còn 1 tương đương “rất tệ”, cho khách ghé thăm gian hàng (bao gồm nhà phê bình và biên tập viên tạp chí).
Cuối ngày, khi tổng kết bảng khảo sát, họ nhận thấy một sự thật thú vị, đó là hầu như không có hoặc rất ít điểm 2, 3, 4 được ghi nhận. Kết quả được chia thành 2 phe: 1 điểm và 5 điểm.
Các nhà báo miêu tả sự xuất hiện của Katana là “cú sốc của Cologne” khi lần đầu tiên họ chứng kiến một chiếc xe với thiết kế góc cạnh, được xem là khá đặc biệt và sáng tạo.
Đây được xem là lần đầu tiên một nhà sản xuất Nhật Bản sử dụng thiết kế châu Âu cho chiếc xe hai bánh sản xuất hàng loạt của mình. Suzuki Katana được sản xuất với 3 biến thể: 550cc, 650cc và 750cc. Một phiên bản đặc biệt 1100cc cũng được sản xuất, nhưng thường được sử dụng bởi các tay đua.
Tuy vậy, với phiên bản 650cc, Katana đã tạo ra tiếng vang lớn khi nó được ra mắt và trưng bày trong một số buổi roadshow (biểu diễn lưu động) và hội nghị.
Katana là sự kết hợp của thiết kế độc đáo và tiện dụng. Nguyên mẫu của chiếc xe này sở hữu động cơ 1100cc, 16 van, cho công suất 100 mã lực tại 10.000 vòng/phút và tốc độ tối đa 237 km/h. Đây là một trong những lý do lớn nhất khiến Suzuki Katana được mệnh danh là chiếc mô tô sản xuất hàng loạt nhanh nhất trong những năm 80. Tuy nhiên, nguyên mẫu này đã được sửa đổi để phù hợp với phần đông và các mẫu sản xuất chủ yếu là 650cc.
Katana vẫn giữ độ góc cạnh sắc nét với phần bọc đuôi xe hình tam giác hẹp được gắn vào khung, không chỉ trông tuyệt vời mà còn tăng khí động lực học, cho công suất cao hơn. Chiếc xe này được cho là truyền cảm hứng đến những thiết kế yên cong của nhiều mẫu xe mà Suzuki và các thương hiệu khác ra đời sau nó. Katana cũng sở hữu bình xăng cao và một tấm chắn gió nhỏ để tạo sự thoải mái cho người lái và sự ổn định tổng thể của xe.
Sau khi chính thức được bán trên thị trường vào năm 1981, sức hấp dẫn của chiếc xe mô tô này vẫn không hề bị mai một khi tiếp tục gây tiếng vang lớn với công chúng trên toàn thế giới từ năm 1982 đến năm 2006. Điều này có được nhờ thiết kế hoàn hảo và cơ chế tuyệt vời của Katana.
Năm 1982 chứng kiến các phiên bản dung tích nhỏ được tung ra tại thị trường nội địa Nhật Bản, bao gồm Katana 250cc, 400cc và GS125S bốn thì xi-lanh đơn.
Năm 1984 Suzuki ra mắt chiếc đèn pha gây tranh cãi trên chiếc xe Katana - GSX750S3.
Năm 1990, nhân kỷ niệm 70 năm thành lập Suzuki, một lô 200 chiếc GSX1100S Katana đã được sản xuất, gần như giống hệt với những chiếc năm 1981 và hầu hết chúng đều “rơi vào tay” các nhà sưu tập.
Bước vào những năm 1990, thương hiệu Katana vẫn còn rất mạnh, với các mẫu GSX250S và GSX400S được tung ra thị trường, một số mẫu được đưa vào Vương quốc Anh thông qua thị trường “nhập khẩu xám” (gray market import, hay còn được gọi là nhập khẩu song song) mạnh mẽ vào thời điểm đó.
Điều này đã giúp hồi sinh Katana một lần nữa, trước khi loại xe này bị ngừng sản xuất vào năm 2001, khoảng 20 năm sau khi chiếc Katana đầu tiên được tung ra thị trường.
Vào năm 2006, chiếc xe này đã được khôi phục lại bởi Target Design - và được Hans-Georg Kasten tặng cho Bảo tàng Motorradmuseum Eggenburg ở Áo.
Suzuki dự kiến ra mắt chiếc Katana 1000 vào tháng 04/2019, nhưng do những sự kiện bất khả kháng mà đã được dời đến năm 2020.
Có thể thấy, dù ngày nay có nhiều mẫu mô tô đến từ nhiều thương hiệu khác được ra đời mỗi năm, thì tương lai của Suzuki Katana dường như vẫn tươi sáng và rực rỡ như di sản mà nó đã duy trì từ năm 1979.
