Số ca lây nhiễm COVID-19 giảm mạnh tại Nhật, sự thần kỳ khó lý giải

Từ 20.000 ca vào đầu tháng 8, giờ đây toàn Nhật Bản chỉ ghi nhận khoảng 429 ca dương tính với COVID-19 vào chủ nhật vừa qua (17/10/2021).

Nhật Bản là một trong số ít những quốc gia không áp dụng các biện pháp phong tỏa, chỉ quy định giờ giới nghiêm đối với quán ăn, quán bar và không phục vụ đồ uống có cồn. Ở những khu vực công cộng như ga tàu điện ngầm vẫn tấp nập người qua lại. Bên cạnh đó, khoảng thời gian trước, trong và sau Thế vận hội Olympic Tokyo đã chứng kiến sự gia tăng đột biến số ca nhiễm COVID-19 lên 5.000 ca ở Tokyo và 20.000 ca trên toàn quốc vào đầu tháng 8, đẩy hệ thông y tế của nước này vào tình trạng khẩn cấp. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tháng, Tokyo chỉ còn 40 ca nhiễm vào chủ nhật vừa qua, đánh dấu ngày thứ 9 liên tiếp thành phố nhộn nhịp nhất Nhật Bản có số ca dưới 100 và thấp nhất trong năm nay. Toàn quốc cũng có số ca giảm mạnh với 429 ca. Kể từ khi đại dịch bắt đầu, Nhật Bản đã có khoảng 1,71 triệu ca lây nhiễm và 18.000 trường hợp tử vong.

Vậy vì sao số ca nhiễm tại Nhật lại giảm một cách nhanh chóng như vậy? Ông Norio Ohmagari - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh phát biểu rằng: “Chúng tôi vẫn chưa có câu trả lời chính xác cho vấn đề này vì cần phải có thời gian nghiên cứu thêm về những tình huống liên quan, bao gồm chiến dịch tiêm chủng, điều mà chúng tôi nghĩ rằng đã có tác động rất lớn. Bên cạnh đó, có thể phần lớn những người làm việc và hoạt động tại nơi có nguy cơ cao đã nhiễm bệnh nhưng với tình trạng nhẹ và khỏi trước khi biết mình mắc COVID-19, đã tạo nên một hệ miễn dịch tự nhiên”.

Vào khoảng thời gian tháng 8, dịch bệnh bùng phát đã gia tăng nỗi sợ của người dân, đồng thời thời tiết xấu đã khiến mọi người hạn chế ra đường, thói quen sử dụng khẩu trang từ xa xưa của người Nhật cũng phần nào phát huy được tác dụng.

Xem thêm: Nhật Bản nằm trong số các quốc gia có mức độ tin tưởng vắc-xin thấp

Chiến dịch tiêm chủng của Nhật Bản được xem là có hiệu quả làm giảm ca nhiễm nhanh chóng, dù được bắt đầu khá muộn. Để đẩy nhanh việc tiêm chủng, cựu Thủ tướng Yoshihide Suga, người vừa rời nhiệm sở gần đây, đã mở rộng số lượng nhân viên y tế đủ điều kiện tiêm chủng hợp pháp, thành lập các trung tâm tiêm chủng quy mô lớn và thúc đẩy tiêm chủng tại nơi làm việc bắt đầu từ cuối tháng 6. Theo Tiến sĩ Kazuhiro Tateda, giáo sư virus học của Đại học Toho: “Việc tiêm phòng nhanh chóng và chuyên sâu ở Nhật Bản cho những người dưới 64 tuổi có thể đã tạo ra một tình trạng tạm thời tương tự như miễn dịch cộng đồng”. Hiện nay khoảng 70% dân số Nhật đã được tiêm chủng ít nhất là 1 mũi, tập trung ở người trẻ.

Một phân tích dữ liệu GPS cho thấy sự di chuyển của người dân trong các khu giải trí lớn ở trung tâm thành phố đã giảm trong thời điểm công bố tình trạng khẩn cấp thứ ba. Atsushi Nishida, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Xã hội & Khoa học Y học tại Viện Khoa học Y tế Thủ đô Tokyo, cho biết: “Tôi tin rằng việc giảm số người đến các khu vui chơi giải trí cùng với tiến độ tiêm chủng đã góp phần làm giảm các ca nhiễm. Nhưng mọi người đã quay trở lại các khu vui chơi giải trí ngay sau khi tình trạng khẩn cấp gần đây kết thúc. Chúng tôi lo sợ rằng điều đó có thể ảnh hưởng đến tình hình lây nhiễm trong những tuần tới."

Giáo sư Đại học Kyoto, ông Hiroshi Nishiura phát biểu trong cuộc họp ban cố vấn chính phủ gần đây rằng, ông ước tính tiêm chủng đã giúp khoảng 650.000 người tránh bị lây nhiễm và cứu sống hơn 7.200 người trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 9. 

Hiện nay, tình trạng khẩn cấp đã chấm dứt và chính phủ đang dần mở rộng hoạt động kinh tế, xã hội đồng thời cho phép các sự kiện thể thao và du lịch trọn gói trên cơ sở thử nghiệm, bằng cách sử dụng giấy chứng nhận tiêm chủng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng không nên vui mừng quá sớm trước sự thay đổi tích cực này, vì mùa đông đang đến gần, đây là thời tiết thuận lợi để virus bùng phát mạnh mẽ. Tiến sĩ Tateda dẫn chứng về tình hình ở Mỹ, Anh và các quốc gia đã có chiến dịch tiêm chủng từ sớm nhưng lại nhanh chóng bùng phát dịch bệnh do hiệu quả của vắc xin yếu dần theo thời gian.

Việc tiêm chủng của Nhật Bản bắt đầu vào giữa tháng 2, với các nhân viên y tế và người cao tuổi được ưu tiên. Tình trạng khan hiếm vắc xin nhập khẩu tiếp tục diễn ra cho đến cuối tháng 5, khi nguồn cung bắt đầu ổn định và mục tiêu tiêm chủng hàng ngày được nâng lên trên 1 triệu liều để tối đa hóa khả năng bảo vệ trước ngày 23/07 - 08/08, thời điểm diễn ra Olympic Tokyo. Số lượng mũi tiêm hàng ngày đã tăng lên khoảng 1,5 triệu vào tháng 7, đẩy tỷ lệ tiêm chủng từ 15% vào đầu tháng 7 lên 65% vào đầu tháng 10, vượt qua mức 57% của Hoa Kỳ.

Ngày 15/10, tân Thủ tướng Fumio Kishida cho biết một kế hoạch chuẩn bị được soạn thảo vào đầu tháng 11 sẽ bao gồm những giới hạn khắt khe hơn đối với các hoạt động và yêu cầu hệ thống bệnh viện cung cấp thêm giường và nhân viên để điều trị COVID-19 trong trường hợp nhiễm trùng tăng cao trong “tình huống xấu nhất”. Tuy nhiên, ông từ chối tiết lộ chi tiết.

kilala.vn