Núi Phú Sĩ đối mặt với vấn nạn quá tải du lịch

Có lẽ không bao giờ bạn nghĩ đến việc đỉnh núi cao nhất Nhật Bản trở nên ùn tắc giao thông, tràn ngập rác thải và những người leo núi ăn mặc không phù hợp… nhưng đó là thực trạng đang xảy ra ở núi Phú Sĩ trong thời gian gần đây. 

Khi núi Phú Sĩ được thêm vào danh sách Di sản Thế giới của UNESCO vào năm 2013, Hội đồng Di tích và Di chỉ Quốc tế (ICOMOS) - Cơ quan cố vấn của UNESCO, đã kêu gọi các quan chức ở đây cần có phương án quản lý lượng người nhiều khả năng sẽ gia tăng.

Cảnh báo này đã trở thành sự thật khi số lượng du khách đến trạm đi bộ đường dài thứ năm nổi tiếng của ngọn núi đã tăng hơn gấp đôi, từ 2 triệu (năm 2012) lên hơn 5 triệu du khách (năm 2019), theo chính quyền tỉnh Yamanashi. Kể từ khi mùa leo núi hàng năm khai mạc vào tháng 7, khoảng 65.000 người đi bộ đường dài đã lên tới đỉnh, tăng 17% so với năm 2019.

“Hiện tại trên núi có quá nhiều người, con số này cao hơn nhiều so với trước đây”, Miho Sakurai - một kiểm lâm viên kỳ cựu đã tuần tra trên sườn núi Phú Sĩ trong bảy năm qua, chia sẻ với CNN Travel. 

Các quan chức cho biết sự bùng nổ du lịch sau Covid đã thu hút thêm hàng ngàn người đến ngọn núi nổi tiếng này. Và khi núi Phú Sĩ đánh dấu kỷ niệm 10 năm được UNESCO công nhận trong năm nay, thì những người quản lý ngọn núi này lo ngại tình hình môi trường sẽ đạt đến “điểm nguy kịch”.

Masatake Izumi - Quan chức chính quyền tỉnh Yamanashi và chuyên gia về đỉnh núi nổi tiếng, cho biết: “Khách du lịch đến quá đông, kéo theo những hậu quả như rác thải, lượng khí thải CO2 tăng và những người leo núi liều lĩnh - là vấn đề lớn nhất mà núi Phú Sĩ phải đối mặt”.

Yasuyoshi Okada - Chủ tịch ICOMOS Nhật Bản, hồi đáp với CNN Travel trong một email rằng “để bảo tồn sự linh thiêng” của núi Phú Sĩ và giá trị của nó như một Di sản Thế giới, việc quá tải du lịch cần phải được giải quyết”.

Trong số 10 trạm đi bộ đường dài của Núi Phú Sĩ, trạm thứ năm (gọi là “Gogome”) nằm gần lưng chừng ngọn núi cao 3.776m, đón 90% du khách lên núi, hầu hết đi bằng xe buýt, taxi và xe điện từ Tokyo dọc theo tuyến đường núi Fuji Subaru Line.

“Được xây dựng cách đây gần 60 năm trong kỷ nguyên cơ giới hóa của Nhật Bản, tuyến Fuji Subaru giúp du khách và gia đình có thể đi thẳng đến một điểm ở lưng chừng núi. Điều này cho phép mọi người có cơ hội trải nghiệm núi Phú Sĩ”, Izumi nói.

Ngày nay, du khách không thể đi xe hơi riêng đến ga thứ năm này trừ khi đó là xe chạy bằng điện. Thay vào đó, nhiều chuyến xe buýt chở du khách đến nhà ga hơn. Những người đi bộ đường dài cũng đang đặt áp lực ngày càng lớn đối với cơ sở vệ sinh hạn chế của ngọn núi và bốn trạm y tế. Tất cả điều này khiến trải nghiệm leo núi ở Phú Sĩ giảm sút rõ rệt.

“Ở đây giống như Disneyland vì có quá nhiều người”, Tomoyo Takahashi - nhân viên quỹ bảo tồn Núi Phú Sĩ phải thốt lên khi kêu gọi mọi người đóng góp 1.000 yên cho việc duy trì ngọn núi sạch sẽ. “Tôi nghĩ rằng cần phải tăng phí bảo tồn lên cao hơn nữa, để những người thật sự mong muốn tận hưởng núi Phú Sĩ mới đến đây”.

Theo Kiyotatsu Yamamoto, chuyên gia về công viên quốc gia và núi Phú Sĩ tại Đại học Tokyo, việc quá tải này khiến trải nghiệm leo núi sụt giảm đối với những người đi bộ đường dài dày dạn kinh nghiệm.

“Tắc nghẽn và ùn tắc giao thông trên những con đường mòn trên núi là nguyên nhân chính khiến những người leo núi không hài lòng, vì những người đi bộ đường dài muốn ngắm bình minh đều tụ tập gần đỉnh núi và họ phải mất bốn giờ để leo lên một đoạn mà trước đây họ chỉ leo lên trong hai giờ", anh nói.

Một người leo núi đến từ Hồng Kông cho biết anh đã đặt một đêm ở nhà nghỉ trên núi ít nhất ba tháng trước khi đến thăm Phú Sĩ. “Tôi thật may mắn khi có được một nơi,” anh nói với CNN Travel sau khi trở về từ đỉnh núi Phú Sĩ. “Tôi biết phía trên sẽ rất đông vì tôi đã xem một vài video trên YouTube trước khi đến”.

Nhưng không phải ai cũng chuẩn bị tốt kế hoạch. Ví dụ, nguy cơ say độ cao và hạ thân nhiệt đã tăng lên do xu hướng được gọi là "bullet climbing". 

Yamamoto cho biết thêm, một số người đi bộ đường dài thiếu kinh nghiệm thậm chí còn ngủ trong nhà vệ sinh để giữ ấm, vứt bỏ thiết bị leo núi trên đường mòn hoặc cắm trại ở khu vực cấm.

Để đối phó với tình trạng đáng báo động, các biện pháp đã được thực hiện để bảo vệ núi Phú Sĩ. Ví dụ, các tình nguyện viên của Câu lạc bộ Fujisan - tổ chức phi lợi nhuận chuyên bảo tồn núi Phú Sĩ, đã thực hiện 992 hoạt động dọn dẹp ở chân núi, với 74.215 người tham gia thu gom 850 tấn rác từ năm 2004 - 2018. 

Năm ngoái, nhóm bắt đầu thực hiện tuần tra rác thải bằng xe đạp điện được trang bị camera thu thập dữ liệu GPS và tạo bản đồ lập biểu đồ về loại, số lượng rác trong một khu vực.
Nanai Tatsuo, một tình nguyện viên tại Câu lạc bộ Fujisan, nói với CNN: “Đây là nỗ lực đầu tiên trên thế giới trong việc tuần tra rác bằng xe đạp điện và AI”.

Yamamoto, chuyên gia công viên quốc gia cho biết, để cải thiện trải nghiệm của du khách, các nhà điều hành ngọn núi đã giới hạn số lượng người leo núi ở mức 4.000 người mỗi ngày đối với đường mòn Yoshida.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc bám sát mục tiêu này là cả một thách thức. Không giống như ở Mỹ, các công viên quốc gia và Di sản Thế giới ở Nhật Bản không có cổng ngăn du khách ra vào. Ông nói, việc chặn đường dành cho người đi bộ đường dài đòi hỏi phải có luật pháp và quy định của chính quyền địa phương, nghĩa là tiến độ trên mặt trận này rất chậm.

Yamamoto đã đề xuất thiết lập một hệ thống theo đó chỉ những du khách đã đặt chỗ đậu xe hoặc những người leo núi đã đặt chỗ tại một trong chín nhà nghỉ mới được phép leo núi Phú Sĩ.

Trong khi đó, Izumi cho biết chính quyền địa phương muốn thay đổi hoàn toàn cách người dân tiếp cận ngọn núi.

Các phương án khả thi bao gồm xây dựng hệ thống vận chuyển đường sắt hạng nhẹ trên đường Fuji Subaru Line, ngăn ô tô và xe buýt di chuyển dọc theo đường đến ga thứ năm.

Izumi cảm thấy việc kiểm soát đám đông sẽ dễ dàng hơn khi người dân phải mua vé tàu và chính quyền địa phương quy định thời gian đi và đến. Ông cũng đề xuất tổ chức các bài giảng trên tàu hỏa để mọi người tìm hiểu về núi Phú Sĩ và cách leo núi đúng cách.

“Fuji-san đang rất nguy cấp. Chúng ta không thể chỉ chờ đợi sự cải tiến, chúng ta cần phải giải quyết tình trạng quá tải ngay bây giờ”, ông nói.

kilala.vn