Raijin và Fujin: Hai vị thần cai quản bầu trời nước Nhật

Raijin là thần sấm còn Fujin là thần gió. Theo truyền thuyết, hai vị thần này đã xuất hiện từ thời sơ khai lập quốc, tạo nên sấm chớp bão tố “ám ảnh” xứ phù Tang.

Raijin và Fujin là hai vị thần được người Nhật thờ phụng và kính trọng ở những ngôi đền lớn tại nước Nhật, cùng nữ thần mặt trời Amaterasu. Họ là công thần của đất nước, từng chống lại các thế lực xâm lăng từ thuở lập quốc và tạo ra các hiện tượng thiên nhiên thiết yếu trong cuộc sống loài người.

Là thần nhưng Raijin cùng Fujin mang dáng vẻ dữ dằn, khiến ai trông thấy cũng kinh sợ và có thể giáng xuống tai họa, khiến thế gian lâm vào cảnh lầm than. Người dân xứ sở hoa anh đào rất coi trọng và cũng sợ hãi, kính nể hai vị thần quyền lực này.

Raijin - vị thần sấm hùng mạnh

“Raijin - 雷神” (lôi thần) hay còn được gọi là “Kaminari-sama - 雷様”, “Raiden-sama - 雷電”, “Narukami - 鳴る神” và “Raiko - 雷公”, là vị thần đại diện cho sấm sét, ánh sáng, bão tố trong tín ngưỡng dân gian và Thần đạo Nhật Bản.

Thần sấm được khắc họa với hình tượng dữ tợn của loài quỷ, hung dữ và quyền uy. Theo mô tả từ bức vẽ “Fujin Raijin Zu” của Tawaraya Sotatsu thời Edo thì Raijin xuất hiện với chiếc đầu mọc sừng, mặt quỷ, thân dưới quấn khố da hổ, bao quanh là những chiếc trống Taiko sẽ phát ra sấm chớp khi gõ. 

Đặc biệt, vị thần này thường được miêu tả là mỗi bàn tay chỉ có ba ngón, mỗi ngón tay đại diện cho quá khứ, hiện tại và tương lai.

Raijin cầm trong tay hai chiếc búa dùng để đánh trống. Lúc sấm chớp giáng xuống dương gian thì Raiju (lôi thú) cũng theo đó mà hạ trần.

Theo chuyện xưa, Raijin là con trai của Izanagi và Izanami, hai vị thần khai sinh ra nước Nhật. Thần sấm sinh ra từ xác chết của người mẹ Izanami dưới địa ngục. Dân gian thì lại kể rằng Sugawara no Michizane, một quý tộc là học giả, thi nhân, chính trị gia thời Heian sau khi qua đời đã hóa thành vị thần sấm chớp ngự trên trời cao.

Người xưa đã từng ghi chép nhiều câu chuyện về Raijin. Nổi tiếng trong số đó là truyện kể lôi thần xuống trần ăn rốn con người. Thế nên vào mùa hè, người Nhật có quan niệm nếu trẻ con cởi trần phơi bụng nằm ngủ sẽ bị thần sấm ăn mất rốn, để tránh tai ương này thì phải chui vào trong màn hoặc hô lên từ "Kuwabara".

Còn theo khoa học giải nghĩa thì khi trời vào hạ xuất hiện sấm chớp, thời tiết sẽ se lạnh nên trẻ em dễ bị đau bụng nếu để rốn trần, vì vậy người lớn đã bịa ra câu chuyện lôi thần ăn rốn để hù dọa.

Ngoài vẻ đáng sợ, hung dữ, Raijin tạo ra sấm sét, đem mưa xuống cho dương gian, khiến hoa cỏ cây cối phát triển, thiên nhiên tươi tốt. Người xưa lưu truyền rằng một cánh đồng bị sét đánh sẽ mang lại mùa màng bội thu.

Fujin - vị thần gió quyền năng

Đồng hành cùng Raijin trong những câu chuyện cổ là “Fujin - 風神”, vị thần gió của đất nước mặt trời mọc. Fujin còn gọi là “Futen - 風天”, được mô tả với vẻ ngoài tựa như quỷ dữ, sở hữu làn da xanh, mặc đồ da báo, mang một túi đựng gió lớn ở trên vai. Thần gió có bàn tay với bốn ngón, đại diện cho bốn hướng: Đông, Tây, Nam và Bắc.

Theo Kojiki (Cổ sự ký), Fujin có nguồn gốc giống với Raijin, được sinh ra từ xác chết của thần Izanami dưới âm phủ. Sau khi Izanami chết vì vết thương do sinh Hinokagutsutchi, chồng bà là Izanagi đã theo bà đến Yomi no Kuni, vùng đất của bóng tối. Sự cố đã xảy ra và vị thần này đã hoảng sợ bỏ đi khi nhìn thấy xác vợ mình đang phân hủy.

Điều này khiến Izanami rất tức giận và dẫn đàn con quái vật đuổi theo người chồng. Izanagi sau đó đã chặn lối vào Yomi. Tuy nhiên, vẫn có những vị thần, yêu quái trốn khỏi thế giới bóng đêm, trong đó có Fujin và Raijin. Kể từ đây, thần gió đã xuất hiện, ảnh hưởng đến đời sống, văn hóa và tín ngưỡng của con người.

Trong lịch sử, hình tượng của Fujin được cho là có xuất xứ từ phương Tây, từ sự giao thoa văn hóa theo Con đường Tơ lụa. Bắt đầu với thần thoại về vị thần gió Bắc Boreas của Hy Lạp đã xâm nhập vào văn hóa ở vùng Trung Á và Ấn Độ, ảnh hưởng đến nghệ thuật Phật Giáo Greco. Sau đó, nền văn hóa này lại xâm nhập vào vùng Á Đông và đến Nhật Bản vào khoảng thế kỷ thứ sáu. Phật giáo cùng truyền thuyết về Fujin từ đây mà hình thành và phát triển.

Fujin khiến người đời kính sợ nhưng vị thần cũng được coi là cứu tinh của nước Nhật. Vào năm 1274 và 1281, theo dân gian Fujin được cho là đã bảo vệ xứ Phù Tang khỏi các cuộc xâm lược của Mông Cổ bằng cách tạo ra những trận phong ba bão táp trên biển, ngăn chặn quân địch xâm lược. Sự kiện này được gọi Kamikaze, nghĩa là thần phong hay cơn gió thần.

Ảnh hưởng của Raijin và Fujin trong văn hóa Nhật Bản

Bất chấp sự tranh giành quyền kiểm soát bầu trời trong thế giới thần thoại thì Raijin và Fujin luôn song hành cùng nhau trong lĩnh vực nghệ thuật tại Nhật. Hai vị thần luôn xuất hiện trong các bức họa hay truyện kể dân gian.

Thần gió và thần sấm thường được tìm thấy ở trước lối vào của những ngôi đền vì nhiệm vụ của họ là bảo vệ đền thờ. Người dân khi tới nơi thờ phụng sẽ phải bước qua ánh mắt nghiêm ngặt của hai vị thần này, như nhắc nhở con người phải bày tỏ lòng thành kính, coi trọng vùng đất linh thiêng.

Họ còn tác động đến nền văn hóa đại chúng, là nguồn cảm hứng bất tận trong thế giới manga, anime, phim ảnh, trò chơi điện tử...

Cụ thể, Raijin được biết đến qua hình ảnh của vị thần sấm chớp Raiden, một nhân vật trong video game Mortal Kombat, còn Fujin là một vị thần gió chiến đấu để bảo vệ Earth Realm khỏi quân xâm lược. Raijin cũng là nhân vật chuyên sử dụng ma thuật sấm chớp trong phiên bản thứ 8 của series video game Final Fantasy.

Ngoài ra nhân vật Enel trong One Piece, cũng mang dáng dấp của Raijin với dàn trống phía sau, và sử dụng lôi thú, sấm sét để tấn công đối phương.

Raijin và Fujin còn xuất hiện trong tác phẩm Yaiba của tác giả Thám tử lừng danh Conan - Gosho Aoyama, được miêu tả hài hước như là hai thế lực luôn đối đầu với nhau. Hai Pokémon Thundurus và Tornadus, cũng được cho là xây dựng dựa trên hai vị thần tối cao này.

Những vị thần nào cùng nguyên tố với hai vị thần Nhật Bản: Raijin & Fujin ?

Thor (Bắc Âu): Thor là thần sấm sét trong thần thoại Bắc Âu, có thể coi là tương đương với Raijin của Nhật Bản.

Tlaloc (Aztec): Tlaloc là vị thần mưa và nước trong thần thoại Aztec, có thể so sánh với Raijin trong việc đại diện cho các yếu tố thời tiết.

Indra (Ấn Độ): Indra là vị thần của sấm sét và mưa trong thần thoại Ấn Độ, tương tự với Raijin.

Baal (Ai Cập cổ đại và Trung Đông cổ đại): Baal là vị thần của sấm sét, mưa và gió trong nhiều văn hóa Ai Cập cổ đại và Trung Đông cổ đại, tương tự như vai trò của Raijin và Fujin.

Xem thêm: Những Pokemon được lấy cảm hứng từ Yokai

kilala.vn