Koropokkuru: Bộ tộc tí hon kỳ lạ trong văn hóa Ainu

Theo truyền thuyết dân gian của tộc Ainu, Koropokkuru là những sinh vật huyền bí bé nhỏ mang đến niềm vui và sự bình yên trong cuộc sống.

Koropokkuru là một chủng tộc người tí hon trong văn hóa dân gian của người Ainu trên các hòn đảo phía bắc Nhật Bản. Người Ainu tin vào thuyết vạn vật hữu linh, rằng thần linh tồn tại ở khắp mọi nơi, mọi vật trên thế gian này đều ẩn chứa linh hồn. Theo truyền thuyết dân gian xưa, Koropokkuru và người Ainu có quan hệ tốt với nhau.

Koropokkuru là gì?

Thuật ngữ Koropokkuru (tiếng Nhật: コロポックル) là từ ghép của: kor hoặc koro (cây bơ gai), pok (bên dưới) và kur hay kuru (con người) và được giải nghĩa là: “những người sống dưới tán lá cây bơ gai (butterbur) theo ngôn ngữ Ainu. Koropokkuru còn được biết đến với các tên gọi khác nhau như: Koro-pok-kuru, Korobokkuru và Korpokkur...

Tộc Ainu tin rằng Koropokkuru là những sinh vật đã sống tại vùng đất của họ trước đây. Đó là những sinh linh mang vẻ ngoài giống con người nhưng kích thước nhỏ bé, tính tình thân thiện, hiền lành và luôn chăm chỉ, tháo vát. Koropokkuru nhanh nhẹn và có tài câu cá rất giỏi, sống ẩn dật trong những hang hốc dưới gốc cây với ngôi nhà có mái lợp bằng lá cây bơ gai. 
Từ thời cổ xưa, Koropokkuru đã có quan hệ tốt với người Ainu và họ sẽ gửi cho con người những vật phẩm như thịt hươu, cá, hoa cỏ thảo dược, các đồ trang sức, thủ công...

Tuy nhiên, những sinh vật nhỏ bé ấy rất ghét bị nhìn thấy nên chúng thường bí mật vận chuyển vào lúc đêm khuya. Vì vậy loài người rất khó để bắt gặp, nhìn thấy tận mắt loài sinh vật trong truyền thuyết này. Thế nhưng sau này Koropokkuru dường như đã biến mất.

Điều này xuất phát từ tích xưa, người Ainu kể lại rằng vào một đêm nọ có chàng trai đã tò mò về Koropokkuru và muốn biết sinh vật kỳ bí này trông ra sao. Thế rồi anh ta thức đợi đến nửa đêm, giả vờ ngủ say bên cửa sổ. Lúc đó, một Koropokkuru xuất hiện và ngay lập tức chàng trai đã bắt lấy nó.

Đó là một nữ Koropokkuru xinh đẹp trông như nàng tiên nhỏ giáng trần. Trước hành động lỗ mãng kia của loài người, nàng Koropokkuru đã tức giận và rời đi. Từ đó về sau, bộ tộc của nàng cũng không đến ban phát quà tặng cho con người nữa. 

Cũng từ đây mà người Ainu biết về hình dáng thật của Koropokkuru, và theo như lời chàng trai kể thì nữ Koropokkuru có hình xăm mỗi bên khóe miệng. Có lẽ vì thế mà nhiều người cho rằng tục xăm hình trên môi của phụ nữ Ainu xưa xuất phát từ câu chuyện này. Về phần chàng trai, sau lỗi lầm nghiêm trọng ấy, anh đã phải rời khỏi quê nhà.

Sinh vật tác động đến đời sống tinh thần người Ainu

Từ năm 1899, khi Chính phủ Nhật thông qua đạo luật và chính sách đồng hóa tộc Ainu thì lượng người Ainu thuần chủng đã giảm đi rất nhiều. Sự phân biệt đối xử trong khoảng 36 năm khiến người Ainu từ chỗ một bộ tộc sống tách biệt đã bị đồng hóa về lãnh thổ, ngôn ngữ, tôn giáo, phong tục với người Nhật Bản. Tuy nhiên, những tư tưởng, tín ngưỡng văn hóa xưa của tộc Ainu vẫn được lưu giữ và truyền lại cho thế hệ sau. 

Truyền thuyết về Koropokkuru cũng vậy, nhiều người Ainu vẫn tin rằng Koropokkuru còn tồn tại và sinh sống dưới những hốc cây, hang đá, mang những món quà của thiên nhiên, tạo hóa đến cho con người. Chính vì thế, người dân tạc các bức tượng bằng đá, đồng hay gỗ mang dáng hình Koropokkuru để thờ phụng, lưu truyền những câu chuyện kể dân gian về loài sinh vật bí ẩn này. 

Người Nhật hiện đại thì thu thập các tài liệu ghi chép về Koropokkuru và sáng tạo ra các tác phẩm nghệ thuật, giải trí liên quan đến sinh vật thần thoại của người Ainu. Từ tiểu thuyết, truyện tranh, hội họa đến phim ảnh, trò chơi điện tử... Koropokkuru xuất hiện khắp mọi nơi, không chỉ ở xứ Phù Tang mà còn lan rộng ra thế giới. Nhiều người đã tò mò tìm hiểu về giống loài tí hon này và khám phá về văn hóa dân gian của người Ainu. Qua đó, những tinh hoa văn hóa đẹp đẽ của bộ tộc này được gìn giữ và lưu truyền mãi về sau.

kilala.vn