Biểu tượng thỏ trong văn hóa Nhật Bản

Bài: NatsumeNov 16, 2021

Người Nhật yêu quý loài thỏ đến nỗi tại những ngôi đền, chùa đều có những bức tượng linh thiêng của thỏ.

Con thỏ - Usagi (兎/ うさぎ) được tôn sùng như một vị thần, đồng thời là biểu tượng may mắn và khả năng sinh sản trong văn hóa Nhật Bản. Không hiếm gặp những câu chuyện cổ tích về loài thỏ như: “Inaba no Shiro Usagi” (Thỏ trắng của Inaba) hay “Tsuki no Usagi” (Thỏ mặt trăng) với hình ảnh chú thỏ đang giã bánh dày mochi vào đêm Trung thu.

usagi

Ảnh: Pixta

Ngày nay, họa tiết về những chú thỏ cũng được xuất hiện nhiều trong các vật dụng như: móc khóa, bùa may mắn, Kimono, Obi, quạt, đồ gia dụng...

Vì sao người Nhật lại đặc biệt yêu mến loài thỏ?

Thỏ là một loài vật dễ gây thiện cảm với nhiều người bởi vẻ ngoài dễ thương và hiền lành, bộ lông xù, mềm mại và ấm áp. Theo nhiều ghi chép, vào thời Minh Trị đã có một "cơn sốt" nuôi thỏ tại nhà. Ngoài ra, loài vật đáng yêu này cũng xuất hiện trong bộ tranh cuộn “Choujuu Jinbutsu Giga - Điểu thú nhân vật hý họa” (thế kỷ 12-13), có thể nói đây là "ông tổ" của Manga ngày nay. Hiện nay nhiều trường học và nhà trẻ đều có nuôi thỏ (trong nhà hoặc ngoài trời) để dạy trẻ em về ý thức tôn trọng và chăm sóc các sinh vật sống.
usagi
Tác phẩm "Choujuu Jinbutsu Giga". Ảnh: facsimilefinder

Bên cạnh đó, đặc điểm cơ thể của loài thỏ cũng có nét đặc biệt và được nhiều người yêu thích. Nhờ có chân trước ngắn, thỏ có thể leo đồi thoải mái. Chúng thường di chuyển bằng cách bật tiến về phía trước, vì vậy ngoài việc tượng trưng cho sự may mắn và sung túc, thỏ còn là biểu tượng của tham vọng và sự cấp tiến trong văn hóa Nhật Bản.

usagi

Ảnh: Pixta

Những ngôi đền linh thiêng thờ loài thỏ

Người Nhật có nhiều ngôi đền thờ thỏ trên khắp đất nước và xung quanh các ngôi đền cũng có những câu chuyện thần thoại.

Okazaki-jinja - 岡崎神社

Okazaki-jinja là một ngôi đền Thần đạo nằm tại Marutamachi-dori, thuộc quận Okazaki ở phía đông của Kyoto. Ngôi đền cổ có niên đại hơn 1.200 năm này ngày nay còn được biết đến với tên gọi “Usagi-jinja – Đền Thỏ”.

Ngôi đền được biết đến rộng rãi bởi hình tượng đáng yêu của thỏ hơn là ý nghĩa lịch sử của nó. Tuy vậy, trên thực tế, đây là một trong bốn ngôi đền Thần đạo chính, được xây dựng vào năm 794 bởi Thiên hoàng Kanmu. Ban đầu nơi đây được đặt tên là Higashi-Tenno với ý nghĩa “bảo vệ phía đông của Hoàng cung” và tọa lạc tại quận Shirakawa, rồi được chuyển đến Okazaki sau một trận hỏa hoạn.

usagi
Bức tượng thỏ có nhiều ở các đền thờ tại Nhật. Ảnh: Pixta

Ema – Thẻ gỗ và bùa may mắn Omamori nằm trong số những vật lưu niệm mà hầu như ai đến những ngôi đền tại Nhật đều sẽ mua để cầu mong điều an lành sẽ đến với mình. Tại Okazaki-jinja cũng không ngoại lệ, đặc biệt những chiếc bùa mang ý nghĩa khác nhau như: tình cảm tốt đẹp giữa các cặp đôi, thụ thai, mang thai hạnh phúc, cầu phúc cho đứa trẻ... đều được trang trí bằng những chú thỏ xinh xắn.

usagi

Bức tượng thỏ ngay tại Chouzuya để cầu mong chuyện sinh nở. Ảnh: Kanpai-japan

Tại khu vực Temizuya hay còn gọi là Chouzuya (bồn nước rửa tay trước khi vào đền thờ) sẽ có một bức tượng thỏ màu đen, được gọi là Kosazuke Usagi. Nếu người phụ nữ mong muốn quá trình mang thai thuận lợi và khỏe mạnh, họ sẽ múc nước ở bồn nước, rắc lên bụng và xoa bụng con thỏ thì lời cầu nguyện sẽ được thần linh chứng giám.

usagi

Ảnh: Pixta

Trước kia khá lâu, xung quanh nơi đây là môi trường sống tự nhiên của một số lượng lớn thỏ hoang dã, từ đó chúng được mệnh danh là sứ giả của Kami (các vị thần).

Okazaki-jinja chủ yếu được ghé thăm bởi các cặp vợ chồng muốn có con và phụ nữ mang thai, những người cầu nguyện cho một ca sinh nở an toàn và phước lành cho đứa trẻ. Ngoài ra, theo tín ngưỡng, để bảo vệ toàn bộ lãnh thổ chống lại ảnh hưởng của điều xấu, bên trong ngôi đền còn có những “Koma Usagi - thỏ giám hộ".

usagi

Ảnh: Pixta

Tsuki-jinja - 調神社

Tsuki-jinja - Đền Mặt Trăng tọa lạc ở Saitama. Theo thần thoại, thỏ là sứ giả của Thần Mặt Trăng Tsukuyomi, người thứ hai trong "Tam vị quý nhân" cai trị Thiên giới.
usagi
Ảnh: commons.wikimedia

Đền Tsuki-jinja hay Tsukinomiya-jinja, được thành lập cách đây hơn 2.000 năm. Ngôi đền này có điểm đặc biệt so với hầu hết các ngôi đền Thần đạo là có “Koma Usagi” - những chú thỏ giám hộ và không có cổng Torii ở lối vào. 

Izumo Taisha - 出雲大社

Đền Izumo Taisha thờ thần Okuninushi (大国主神) - vị thần bảo trợ hôn nhân và tình yêu, nên đây được xem là ngôi đền lâu đời và linh thiêng nhất ở Nhật. Truyền thuyết kể rằng thần Okuninushi trong một dịp tình cờ cứu được một con thỏ và được đền ơn bằng cách tiên tri rằng Okuninushi sẽ kết hôn cùng công chúa Yagami, một nữ thần sắc đẹp thời bấy giờ. Chính vì thế, biểu tượng thỏ cũng được xuất hiện ở khu vườn trong đền Izumo Taisha. Ngày nay, ngôi đền này là một trong những địa điểm cầu duyên nổi tiếng của Nhật Bản. 

usagi

Ảnh: Pixta

usagi

Tượng hai chú thỏ tại đền Izumo Taisha. Ảnh: Places.branipick

Okunoshima - hòn đảo nơi thỏ ngự trị

Ngoài những ngôi đền thờ loài thỏ kể trên, nằm cách bờ biển thành phố Takehara, tỉnh Hiroshima khoảng hai dặm là hòn đảo Okunoshima nổi tiếng với du khách quốc tế dưới cái tên “Rabbit Island” (Đảo Thỏ) bởi số lượng thỏ hoang dã sinh sống vô cùng lớn. Vào đầu thế kỷ 20, Okunoshima được sử dụng làm căn cứ quân sự để phát triển khí độc trong Thế chiến thứ hai.
usagi
Ảnh: booking

Nơi từng là bối cảnh chiến tranh khốc liệt giờ đây dần được hồi sinh khi trở thành một địa điểm du lịch nổi tiếng nhờ vào bầy thỏ trên đảo. Hòn đảo này thu hút 136.000 du khách vào năm 2005 và tăng lên 254.000 vào năm 2015.

kilala.vn

Có thể bạn quan tâm

CÙNG CHUYÊN MỤC

BÀI ĐỌC NHIỀU