Tìm thấy cuộn thơ du ký đầu tiên của Matsuo Basho

Vào ngày 24/05 vừa qua, Bảo tàng nghệ thuật Fukuda tại thành phố Kyoto thông báo đã tìm thấy một cuộn giấy bên trong là tranh vẽ và thơ của nhà thơ Matsuo Basho. Đây được cho là tập thơ du ký đầu tiên của bậc đại sư thơ Haiku. 

Cuộn thơ có tên "野ざらし紀行 – Nozarashi Kiko” này được xem là tác phẩm định hình nên thế giới Haiku độc đáo của cố nhà thơ Matsuo Basho (1644 – 1694). Nó đã bị thất lạc gần nửa thế kỷ kể từ giữa những năm 70 và may mắn được tìm thấy gần đây. 

Theo Bảo tàng nghệ thuật Fukuda, cuộn thơ này đã được mua lại từ một nhà buôn tranh tại Osaka vào tháng 12/2021. Đến nay, chỉ có 2 cuộn “Nozarashi Kiko” do chính nhà thơ Basho chấp bút được xác nhận là có tồn tại. Cuộn “Nozarashi Kiko” khác đang nằm trong bộ sưu tập của Thư viện trung tâm Tenri thuộc trường Đại học Tenri ở tỉnh Nara, nhưng không có tranh vẽ như cuộn thơ được tìm thấy gần đây. 

Theo một công bố vào năm 1968 của học giả về thơ Haiku - Rihei Okada (1892 – 1982) và nhiều nguồn khác, cuộn thơ "Nozarashi Kiko" đã được truyền qua nhiều đệ tử của Basho và sau đó là qua tay các nhà sưu tầm khác nhau. Vào những năm 70 của thế kỷ trước, nó đã được trưng bày tại một bảo tàng nghệ thuật nhưng sau đó mất tích, theo thông tin từ thư viện kết hợp bảo tàng Kakimori Bunko tại tỉnh Hyogo. 

Nhà thơ Basho đã dành 10 năm cuối đời ngao du đây đó và để lại cho hậu thế một di sản đồ sộ với nhiều tác phẩm lớn như “Oku no Hosomichi" (tựa Việt: Oku no Hosomichi - Con Đường Hẹp Và Chiều Sâu Tâm Thức, NXB Hồng Đức, Nguyễn Nam Trân dịch).

Trong đó, tập thơ du ký “Nozarashi Kiko” ghi lại chuyến du lịch 8 tháng của ông (năm 1684 đến năm 1685), khởi hành từ Edo (Tokyo ngày nay) để trở về quê nhà Iga, tỉnh Mie và sau đó là hành trình quay lại Edo đi qua tỉnh Nara, Kyoto. Trong cuộn “Nozarashi Kiko”, có tổng cộng 43 bài thơ Haiku và 21 bức vẽ do chính đại thi hào Basho sáng tác. 

Shinichi Fujita, 72 tuổi, Giáo sư danh dự của Đại học Kansai chuyên nghiên cứu về thơ Haiku tin rằng cuộn thơ được Basho sáng tác vào một hoặc hai năm sau khi ông trở về từ chuyến du ngoạn. Ông Shinichi cho biết: “Phát hiện này rất có ý nghĩa về mặt nghiên cứu, vì có rất nhiều câu hỏi như mục đích của việc vẽ tranh là gì, hay mối quan hệ giữa tranh với thơ Haiku ra sao."

Dự kiến cuộn thơ sẽ được ra mắt công chúng trong triển lãm về nhà thơ Basho tổ chức tại Bảo tàng nghệ thuật Fukuda từ ngày 22/10. 

Cùng chiêm ngưỡng thêm hình ảnh bên trong cuộn thơ du ký Nozarashi Kiko của nhà thơ lừng danh Basho.

kilala.vn