Trận bão năm 2019 đã cuốn trôi các trang trại trồng Wasabi, và cứ đến mùa mưa, những người nông dân lại càng thêm lo lắng vì số cơn bão đang ngày càng nhiều hơn.
Wasabi - ワサビ là một cây đặc trưng của Nhật Bản, thường sử dụng phần thân được bào nhuyễn để thưởng thức cùng Sushi, Sashimi hay một số món ăn khác do Wasabi có tính khử khuẩn. Tuy nhiên, vì điều kiện trồng khắc nghiệt nên chỉ số ít những quán ăn Nhật có sử dụng loại Wasabi này. Còn lại đa phần sẽ sử dụng củ cải ngựa để thay thế.
Wasabi sinh trưởng tự nhiên tại các con suối ở vùng núi, thung lũng, sau này được trồng chủ yếu tại những nơi có khí hậu mát mẻ như vùng cao nguyên. Nơi nổi tiếng trồng loại cây này là Okutama, thị trấn phía tây Tokyo. Nhưng chính địa hình nằm trong rừng, dọc theo những con suối trong thung lũng hẹp và trồng gần như tụ nhiên nên các “trang trại” này cũng dễ bị ảnh hưởng bởi các cơn bão.
Năm 2019, bão Hagibis đã đổ bộ vào miền đông Nhật Bản, tàn phá và gây thiệt hại gần 70% lượng Wasabi cung cấp cho năm sau đó. Và để trồng lại, chăm sóc cẩn thận loại cây này cũng phải cần đến 3 năm.
Masahiro Hoshina cũng như nhiều nông dân Nhật Bản bắt đầu lo lắng về bão ngay cả khi chưa vào mùa, bởi những kí ức về trận mưa lớn và sạt lở đất năm 2019: “Do hiện tượng nóng lên toàn cầu, sức mạnh của các cơn bão đã dần mạnh hơn trước. Vì điều này (cơn bão 2019) đã xảy ra nên không có gì đảm bảo rằng nó sẽ không tiếp tục tái diễn”.
Các chuyên gia cho biết hiện tượng ấm lên toàn cầu đang ảnh hưởng đến nông nghiệp, không chỉ bằng việc gia tăng số lượng và mức độ nghiêm trọng của các cơn bão, mà còn với nhiệt độ tăng cao đe dọa sự phát triển của những loại thực vật, vốn cần ở trong nước 10 - 15oC quanh năm.
Việc thiếu Wasabi cũng có thể gây thiếu hụt cho các món ăn truyền thống của Nhật Bản như Sushi và Sashimi, khi Wasabi được sử dụng như một gia vị không thể thiếu.
Thời tiết không phải là trở ngại duy nhất mà nông dân trồng Wasabi phải đối mặt. Dân số nông thôn giảm do già hóa đồng nghĩa với việc không có người tiếp tục theo nghề nông. Theo Bộ Nông nghiệp, vì hai yếu tố trên, sản lượng Wasabi được trồng ở vùng nước trong, như ở trang trại của ông Hoshina, đã giảm xuống còn một nửa so với năm 2005.
Norihito Onishi, Giám đốc bán hàng của một chuỗi nhà hàng mì kiều mạch Soba có tên là Sojibo, đã chứng kiến việc kinh doanh của mình bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tình trạng khan hiếm Wasabi và các vấn đề về nguồn cung.
Các nhà hàng từ lâu đã nổi tiếng với việc cho phép khách hàng tự mài củ Wasabi để tạo ra hỗn hợp cay dùng làm gia vị cho món Soba. Nhưng họ gần như phải từ bỏ điều này.
"Trước đây, chúng tôi phục vụ tất cả mì Soba lạnh với một miếng Wasabi sống, nhưng giờ không thể làm như vậy nữa", ông Onishi chia sẻ.
Mặc dù củ Wasabi rất dồi dào khi nhà hàng mở cửa cách đây 30 năm, nhưng Onishi cho biết trong 5 - 10 năm qua, đã có lúc ông không thể mua được chút nào. Loại củ quý giờ chỉ được chế biến cho một số món ăn.
"Nếu nguồn cung Wasabi không ổn định vẫn tiếp diễn, do nhiều yếu tố bao gồm cả sự nóng lên toàn cầu, chúng tôi sẽ phải đối mặt với tình huống bắt buộc tìm ra những cách khác để khắc phục vấn đề, vì vậy chúng tôi sẽ không phục vụ Wasabi thô nữa", Onishi cho biết.
Okutama là một vùng núi ở phía tây Tokyo, cách trung tâm thủ đô hai giờ đi tàu hoặc ô tô. Khung cảnh tươi tốt, đẹp như tranh vẽ của nó khác xa với những tòa nhà chọc trời của thành phố, khí hậu cũng mát mẻ hơn nên được những người đi bộ đường dài yêu thích. Lang thang trong khu rừng, bạn có thể bắt gặp những bậc thang dốc được tạo bởi những tảng đá với dòng nước suối mát lạnh chảy qua. Được chăm sóc cẩn thận bởi nông dân địa phương, những cánh đồng là những cây lá rộng xanh tốt. Đây là những cây Wasabi, một loại gia vị cần thiết khi ăn Sushi.
Nước sạch là yếu tố cần thiết cho việc trồng cây Wasabi, và khu vực xinh đẹp của Tokyo này cung cấp rất nhiều nguồn nước đó. Khí hậu và môi trường của Okutama hỗ trợ nhiều ruộng bậc thang Wasabi, nơi cây trồng được trồng vào mùa xuân và thu hoạch vào mùa thu năm sau. Sự khác biệt về nhiệt độ giữa mùa đông lạnh giá và mùa hè nóng nực của Okutama là yếu tố quan trọng làm nên vị cay của Wasabi.
Xem thêm: Cá ngừ vằn béo lên cảnh báo về biến đổi khí hậu
kilala.vn