Hoa trong thành ngữ Nhật Bản

Trong văn hóa truyền thống của đất nước Mặt trời mọc, hoa đóng một vai trò vô cùng thiết yếu, mỗi mùa mỗi tháng trong năm lại được đặc trưng bởi một loài hoa. Hoạt động phổ biến vào mùa xuân ở Nhật Bản là thú thưởng hoa “hanami”, còn “Ikebana” là bộ môn cắm hoa vươn tầm nghệ thuật của người Nhật. Nhân dịp mùa hoa anh đào đang về trên khắp xứ Phù Tang, hãy cùng Kilala học những thành ngữ thú vị về hoa nhé!

Hoa trong tiếng Nhật 

Hoa được gọi là “hana” (はな) trong tiếng Nhật, thông thường được biểu thị bằng chữ Hán 花. Đôi lúc, để tô điểm cho ngôn từ, làm cho từ ngữ trở nên lịch sự, trang trọng hơn người Nhật thường thêm tiếp đầu ngữ お (o) vào trước từ, chẳng hạn như お弁当 (o-Bento), お寿司 (o-Sushi)... Theo đó, hoa cũng được người Nhật gọi trang trọng là お花 (o-hana).

Bên cạnh đó, trong tiếng Nhật còn có một Hán tự "華" cũng có âm Hán Việt là hoa và phát âm là hana nhưng mang sắc thái khác hơn. Trong khi 花 (hana) được sử dụng cho thực vật (bông hoa) thì 華 (hana) mô tả thứ gì đó lộng lẫy như hoa đang nở rộ.

Thành ngữ về hoa trong tiếng Nhật

言わぬが花 (iwanu ga hana) 

Câu này dịch nghĩa đen là “không nói là hoa”, tương tự câu thành ngữ “im lặng là vàng” trong tiếng Việt, ý chỉ có một số điều tốt hơn hết là không nên nói ra.

花に嵐 (hana ni arashi)

Người Nhật có một câu nói khá nổi tiếng, “月に叢雲花に嵐 - tsuki ni murakumo, hana ni arashi” (tạm dịch: mặt trăng thường bị mây che khuất, hoa thường bị bão cuốn đi). “花に嵐 - hana ni arashi” là phiên bản rút gọn của câu nói trên. 

Nếu hoa (花 – hana) tượng trưng cho phước lành, niềm vui, hạnh phúc, vẻ đẹp thì cơn bão (嵐 – arashi) liên quan đến khó khăn, tai họa, bi kịch. Vì vậy, có thể hiểu “hana ni arashi” là “những bất hạnh thường xảy đến vào lúc hạnh phúc lớn lao” hoặc “không có gì gọi là chắc chắn trên đời này”. 

隣の花は赤い (tonari no hana wa akai) 

"Hoa bên cạnh có màu đỏ" là nghĩa đen của câu trên, một phiên bản khác của câu thành ngữ này là “隣の芝生は青い – tonari no shibafu wa aoi”, tương đồng với câu “cỏ luôn xanh hơn ở bên kia hàng rào/ ngọn đồi” trong tiếng Việt. Câu thành ngữ diễn tả tâm lí của con người, luôn cảm thấy những thứ mình không có được là tốt đẹp, nảy sinh trạng thái “đứng núi này trông núi nọ”. 

両手に花 (ryote ni hana)

Nếu dịch sát, câu trên có nghĩa là “những điều tốt đẹp ở cả trong cả hai bàn tay”. Thành ngữ này mô tả việc một người nhận được hai điều tốt cùng một lúc, thường được sử dụng chỉ người đàn ông được vây quanh bởi hai người phụ nữ. Nó có thể dùng trong trường hợp hai người phụ nữ cùng tranh giành một người đàn ông, hoặc một người đàn ông được vây quanh bởi vợ và con gái, hoặc hai cô con gái đáng yêu của mình.

花より団子 (hana yori dango)

“団子 – dango” là một loại bánh trôi của người Nhật được làm từ bột nếp. Hiểu theo nghĩa đen, câu thành ngữ trên nói rằng “bánh dango thì tốt hơn là hoa”. Nếu hoa đại diện cho vẻ đẹp bề ngoài thì bánh dango tượng trưng cho giá trị mang tính thực tế. Vì vậy, thành ngữ thường được sử dụng để đề cập đến việc coi trong giá trị thực chất hơn là vẻ bề ngoài.

高嶺の花 (takane no hana)

Nghĩa đen của thành ngữ này là “đóa hoa trên đỉnh núi”. Câu này thường được dùng để ám chỉ những thứ đẹp đẽ, cao quý ngoài tầm với của một người, cũng giống như một đóa hoa xinh đẹp nở trên đỉnh núi, chỉ có thể nhìn thấy từ xa nhưng sẽ không bao giờ chạm tới được. 

鬼も十八番茶も出花 (oni mo juhachi bancha mo debana)

Nghĩa đen của câu là “một con quỷ cũng có tuổi 18, trà Bancha* cũng có thể pha thành trà ngon”. Một cách tổng quát, câu thành ngữ chỉ ra rằng vạn vật đều có thời điểm tỏa sáng của riêng mình.

*Bancha chỉ loại trà được thu hoạch từ lần ra lá thứ hai và thứ ba của Sencha vào mùa hè và mùa thu. Nó thường bao gồm các lá trà lớn và phần thân trên, những lá này bị loại bỏ trong quá trình sản xuất Sencha. So với Sencha, Bancha ít thơm và chát hơn, có giá thành khoảng phân nửa.

kilala.vn