Kakeibo: sổ chi tiêu "thần thánh" của người Nhật

Lịch sử cuốn sổ Kakeibo (家計簿)

Với niềm tin sự ổn định về tài chính rất quan trọng với hạnh phúc gia đình, vào năm 1904, bà Motoko Hani - nữ nhà báo đầu tiên của Nhật Bản đã cho xuất bản trên tạp chí cuốn sổ chi tiêu đầu tiên thiết kế dành riêng cho các bà nội trợ. Kể từ đó, Kakeibo đồng hành cùng người Nhật trong hành trình xây dựng và duy trì lối sống cần kiệm.

Có thể khẳng định Kakeibo là công cụ đặc biệt hỗ trợ bạn ghi lại tất cả những khoản chi tiêu hàng ngày của bản thân và gia đình. Phương pháp quản lý tài chính gia đình đơn giản này giúp bạn tiết kiệm đến 35% chi tiêu trong năm kế tiếp. Bởi vậy, người Nhật đã sử dụng và yêu thích Kakeibo suốt 114 năm qua.

Dùng sổ Kakeibo như thế nào?

1. Kakeibo tạo động lực cho người sử dụng lên kế hoạch chi tiêu cho chính mình từ những ngày đầu tiên của tháng. Trước hết, bạn ghi lại thu nhập cá nhân và những khoản chi tiêu cố định mà chắc chắn bạn phải thanh toán (tiền thuê nhà, tiền điện, nước, cước Internet…). Điều này sẽ giúp bạn biết được số tiền mình có thể chi tiêu trong tháng này. 

2. Xác định số tiền bạn muốn để dành trong tháng và cất riêng khoản này. Hãy cố gắng không động vào số tiền này khi chi tiêu trong những tuần tiếp theo. 

3. Trong những trang tiếp theo của cuốn sổ, hãy ghi lại những chi tiêu của bạn theo bốn phân loại: 

• Nhu cầu thiết yếu: những chi tiêu dành cho thực phẩm, dược phẩm, di chuyển, con trẻ,…
• Có thể lựa chọn: những chi tiêu dành cho đi cà phê, nhà hàng, mua đồ ăn sẵn, mua sắm,...
• Văn hóa tinh thần: sách, âm nhạc, các buổi biểu diễn, xem phim, tạp chí,... 
• Khoản chi tiêu ngoài dự kiến: quà tặng, hiếu hỉ, sửa chữa nhà cửa,...

4. Xây dựng “cam kết” tài chính của tháng. Ví dụ như giảm hoặc cắt nhu cầu mua sắm xa xỉ trong tháng, tìm một cửa hàng cung cấp gas rẻ hơn.

5. Vào cuối mỗi tháng, hãy bình tĩnh xem xét trận chiến giữa "con lợn tiết kiệm" và "con sói chi tiêu" của bạn. Hãy chịu khó so sánh số tiền ban đầu bạn định chi tiêu và những gì đã thực sự chi. Sự chênh lệch này chính là số tiền bạn tiết kiệm thêm được cho tháng đó.

Chú trọng chi tiêu thực phẩm

Cuốn số Kakeibo của Nhật rất ưu tiên không gian dành cho những ghi chép về thực phẩm. Bởi theo người dân đất nước Hoa anh đào, đây là lĩnh vực có thể gây lãng phí lớn nhất, nhưng đồng thời là lĩnh vực thuận lợi nhất cho việc cắt giảm chi phí. Người Nhật thường có nhiều cách để ghi chép về tài chính trong lĩnh vực này. Họ có thể ghi lại cách mua bán theo phân loại thực phẩm. Ví như tinh bột, thịt cá, trứng sữa, rau xanh và hoa quả... Cách thức này còn giúp bạn biết được mình có đang ăn uống một cách lành mạnh và đầy đủ dinh dưỡng không. Bên cạnh đó, họ còn có một cách thức đơn giản hơn, là ghi chép theo loại hình: thức ăn thường nhật, đồ ăn vặt, ăn ở ngoài...

Những chiếc phong bì kỳ diệu

Một trong những phương pháp “quản lý ngân sách” được khuyến khích của người Nhật là sử dụng những chiếc phong bì. Tùy theo cách quản lý tài chính của mỗi cá nhân, họ sẽ chia số tiền định chi tiêu trong tháng vào nhiều phong bì khác nhau. Mỗi phong bì sẽ là số tiền dành cho các mục đích sử dụng khác nhau. Mỗi khi tiêu một phong bì, số tiền đó sẽ biến mất. Bạn không thể gian lận với chính mình. Trong nhiều trường hợp, người Nhật sẽ coi việc sử dụng “những chiếc phong bì này” là “thử thách” để cố gắng giữ lại được càng nhiều phong bì nhất có thể tới ngày cuối cùng của tháng.

Không coi thường tiền lẻ

“Tích tiểu thành đại” là một nguyên tắc quan trọng khác của nghệ thuật tiết kiệm kiểu Nhật. Bên cạnh đó, người Nhật cũng rất thích việc tiết kiệm những đồng xu nhỏ. Họ không coi thường những đồng tiền lẻ trong chi tiêu hàng ngày. Hãy cho tiền lẻ vào một chiếc lọ mỗi cuối ngày. Các quầy ATM ở Nhật còn có khe để bạn nhét những đồng tiền xu vào tài khoản của mình, cũng là cách giúp bạn tiết kiệm từng đồng tiền lẻ.

Biết cách trì hoãn ham muốn

Đây là một trong những bài học tài chính đầu tiên mà cha mẹ Nhật dạy cho con trẻ từ khi còn rất bé. Cha mẹ thường nhắc nhở trẻ rằng càng tiết kiệm được nhiều chúng sẽ càng mua được những đồ cá nhân có giá trị trong tương lai. Đó là lý do tại sao, các phụ huynh Nhật thường khuyến khích con mình gửi tiền “lì xì” vào ngân hàng, thay vì chi tiêu cho những sở thích nhất thời.

Bên cạnh đó, cha mẹ giúp những đứa trẻ ghi nhớ: Vay tiền của người khác là một hành động không được đánh giá cao trong xã hội Nhật Bản. Vậy nên, khi có cơ hội, sinh viên ở Nhật luôn được khuyến khích tìm công việc làm thêm để tự chi trả cho những nhu cầu cá nhân, bên cạnh ngân sách chung của gia đình. Theo thời gian, điều này sẽ giúp các bạn trẻ luyện khả năng quản lý tài chính rất tốt. Từ thói quen đó, khi một người Nhật bắt đầu sự nghiệp và tạo dựng gia đình riêng là đã được chuẩn bị rất chu đáo cho việc quản lý tài chính của mình.

kilala.vn