Giáo viên Nhật Bản kiến nghị bãi bỏ đồng phục học sinh

Gần đây, một giáo viên tại tỉnh Gifu, Nhật Bản đã gửi kiến nghị lên Bộ Giáo dục cho phép học sinh được tự do lựa chọn trang phục khi đến trường nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía. 

Ngày 26/3 vừa qua, kiến nghị “Bạn có quyền không mặc đồng phục khi đến trường không?” với 18.888 chữ ký ủng hộ việc học sinh có thể chọn mặc đồng phục hoặc mặc đồ tự do khi đến trường đã được trình lên Bộ Giáo dục Nhật Bản. Một giáo viên tại tỉnh Gifu – Hidemi Saito (tên thật đã được giấu đi) đã nhận được sự ủng hộ của các giáo viên, học sinh, luật sư, nhà điều hành giáo dục địa phương, doanh nhân và nhà hoạt động xã hội để đưa ra kiến nghị này.

Nội dung của kiến nghị về việc tự do chọn trang phục đến trường

Bản kiến nghị với nội dung “Bạn có quyền không mặc đồng phục khi đến trường không?” đăng tại Change.org đã được trình lên Bộ Giáo Nhật Bản vào ngày 26 tháng 3 vừa qua, sau khi thu thập được 18.888 chữ ký ủng hộ. Bản kiến nghị vẫn được mở để tiếp tục thu thập chữ ký sau khi trình Bộ Giáo dục. Tính đến thời điểm hiện tại (5/4), số lượng chữ ký đã lên tới con số 18.966 và vẫn đang tiếp tục tăng. 

Bản kiến nghị yêu cầu Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản thực hiện 4 điều sau:

1. Yêu cầu Bộ làm rõ liệu các trường học có quyền bắt buộc học sinh mặc đồng phục mà các em không thích hoặc không thể mặc.
2. Yêu cầu Bộ tiến hành một cuộc nghiên cứu trên toàn quốc về các quy định và tính thực tiễn của đồng phục học sinh cùng các quy định về đồng phục.
3. Yêu cầu Bộ làm rõ liệu các trường học có thể xây dựng một hệ thống để đăng các nội quy của trường trên trang chủ, tạo ra một diễn đàn mở giúp học sinh và phụ huynh có thể bày tỏ quan điểm của mình.
4. Yêu cầu Bộ làm rõ liệu các trường có thể bác bỏ ngay các quy định gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của học sinh.

Những người ủng hộ bản kiến nghị đã chia sẻ một số lý do ủng hộ việc học sinh Nhật tự do lựa chọn trang phục khi đến trường. Một số nữ sinh Nhật Bản chia sẻ: “Vào mùa đông, nữ sinh Nhật Bản vẫn bị bắt buộc mặc váy giữa tiết trời lạnh lẽo mà không được phép mặc quần dài hay quần tất. Điều này là hoàn toàn vi phạm quyền con người”, “Là một nữ sinh, tôi phải mặc váy. Tôi bị viêm da dị ứng nhưng không thể che nó bằng váy được. Thật sự là rất khó”. Một số người khác ủng hộ kiến nghị cũng lên tiếng: “Các trường tiểu học cho phép trẻ được mặc trang phục tự do khi đến trường, vì vậy, tôi không hiểu tại sao học sinh trung học phải bắt buộc mặc đồng phục”. Hoặc cũng có ý kiến: “Tôi không thích ý tưởng mặc đồ giống nhau. Đồng phục bị bắt buộc vì nó thuận tiện cho việc quản lý của nhà trường mà không hề nghĩ cho học sinh. Chúng giống như "quần áo tù”, chúng ngăn học sinh được thể hiện cá tính riêng của mình”. Những người quan tâm đến vấn đề giới tính chia sẻ: “Tôi nghĩ rằng việc cho phép học sinh chọn và mặc đồ phù hợp với mùa, với giới tính thật sự rất hợp lý". Các bậc phụ huynh cũng lên tiếng: "Tôi đã phải chi hết 90.000 yên (hơn 18 triệu VND) để mua các thứ liên quan đến đồng phục cho con". 

Vì sao kiến nghị này lại thu hút 18.888 chữ ký ủng hộ?

Hidemi Saito tạo ra kiến nghị khi nhận thấy từ tháng 6 năm 2020, vì đại dịch, học sinh tại ngôi trường mình giảng dạy được phép chọn mặc đồng phục hoặc quần áo bình thường khi đến trường. Việc này nhằm giúp học sinh có thời gian giặt đồng phục, tránh vi rút Corona lấy nhiễm qua vải. Lúc này, một nửa học sinh đã mặc đồng phục, nửa còn lại mặc quần áo bình thường. Đối với ½ học sinh mặc đồ thường thì không có vấn đề gì mới phát sinh. Ngược lại, thầy Saito nhận thấy học sinh cảm thấy tự do khi đã có thể tự chọn trang phục. Môi trường học đường cũng trở nên thoải mái hơn từ đây.

Ngoài ra, thầy Saito cũng nhận thấy rằng các quy định hiện hành tại trường học Nhật Bản vô cùng khắt khe với học sinh và gây tổn hại sức khỏe tinh thần. Ông dẫn chứng việc học sinh bị bắt buộc mặc nội y trắng hoặc màu be tại nhiều trường ở Nhật Bản, hay không được phép hẹn hò, không được đi làm thêm, không được phép nhuộm tóc,... và cho rằng những quy định này là không cần thiết. Đây cũng là một trong nhiều lý do kiến 5.500 trẻ em không đến trường vào năm 2019, theo một cuộc khảo sát được tiến hành bởi Bộ Giáo dục (theo tờ Soranews đưa tin). Ngoài ra, những học sinh thuộc giới LGBT buộc phải mặc đồng phục không đúng với giới tính thật của mình. Điều này làm họ cảm thấy khó khăn nên phải cố gắng tìm những ngôi trường không có quy định về mặc đồng phục. Bên cạnh đó, đồng phục cũng có giá rất đắt, hay nữ sinh mặc váy ngắn cũng dễ trở thành mục tiêu cho những kẻ biến thái. 

Kiến nghị của thầy Saito không phải đề nghị bỏ quy định mặc đồng phục mà là cho phép học sinh được tự do chọn mặc đồng phục hoặc đồ thường khi đến trường. Trong một cuộc khảo sát về mặc đồng phục do báo Asahi Shimbun tổ chức vào năm 2016, kết quả 50-50 phân chia đều cho cả hai ý kiến. Trong khi nhiều người ủng hộ việc bãi bỏ thì những người khác lại thích mặc đồng phục vì nó giúp ẩn đi sự khác biệt về thu nhập và nhiều thứ khác. Tại một ngôi trường tư thục ở Nhật, gần đây nữ sinh được cho phép mặc quần. Tuy vậy, chúng lại  gây ra định kiến rằng nữ sinh mặc quần ngầm thông báo với mọi người mình thuộc giới LGBT, vì vậy, có rất ít nữ sinh mặc quần thay váy. Bởi vì những lý do trên mà thầy Saito mới kiến nghị Bộ Giáo dục cho phép học sinh được chọn đồ yêu thích để mặc nhằm tránh việc học sinh không phải quá căng thẳng đến mức bỏ học chỉ vì họ không thích mặc, không đủ khả năng, hoặc không thể mặc đồng phục đến trường. 

Chia sẻ trên báo bengoshi.com, thầy Saito hy vọng Bộ Giáo dục sẽ đưa ra tuyên bố phù hợp cho những vấn đề đang hiện hữu trong việc mặc đồng phục học sinh tại Nhật Bản. Các trường học Nhật Bản có thể tạo nên tình trạng “bình thường mới” như trong đại dịch để mang đến nhiều đổi mới cho trường học. Nếu chúng ta thay đổi các quy định tại trường học, đây sẽ là thời điểm hoàn hảo.

Gần đây, nhiều trường học tại Nhật Bản đã dần bỏ đi một số nội quy khắt khe với học sinh. Điển hình là bắt đầu từ năm học 2021, ngoài việc xóa bỏ quy định màu nội y, hội đồng giáo dục tỉnh Saga cũng đi đầu trong việc loại trừ một số quy định trang phục gây tranh cãi khác. Cụ thể, 14 trường học ở tỉnh Saga sẽ xóa bỏ quy định yêu cầu học sinh mặc đồ nội y trắng; 3 trường bỏ quy định yêu cầu học sinh phải nộp giấy tờ chứng minh mái tóc không vi phạm quy định cấm nhuộm, uốn tóc; 13 trường học xóa bỏ quy định về màu sắc áo len, cho phép học sinh tự do lựa chọn áo len. Đây là những dấu hiệu đáng mừng cho hy vọng kiến nghị về việc học sinh Nhật Bản tự chọn trang phục đến trường sẽ có thể thành sự thật. 

Hiện tại, Bộ Giáo dục Nhật Bản vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức nào về kiến nghị này. Vì vậy, nhóm của thầy Saito sẽ phải chờ và xem kiến nghị được Bộ Giáo dục tiếp nhận ra sao. Hy vọng rằng sẽ có những thay đổi mới đối với các trường học tại Nhật Bản và tạo ra môi trường học tập thoải mái hơn cho học sinh. 

kilala.vn