Kazuo Oga: Người phác họa nên những bối cảnh đẹp đến nao lòng của Studio Ghibli

Từ khu rừng xanh thẳm trong My Neighbor Totoro hay màn đêm êm đềm trong Whisper of the Heart..., những khung cảnh đẹp đẽ góp phần tạo nên sức hút của những bộ phim Ghibli ấy là tác phẩm đến từ họa sĩ Kazuo Oga.

Là giám đốc nghệ thuật và họa sĩ vẽ background (khung nền) cho nhiều bộ phim nổi tiếng của Studio Ghibli, Kazuo Oga từng làm việc với hai bậc thầy Hayao Miyazaki và Isao Takahata, cùng họ tạo nên những thước phim kinh điển cho lĩnh vực nghệ thuật thứ 7 của xứ anh đào.

Người nghệ sĩ có niềm đam mê bất tận với việc vẽ cảnh nền

Kazuo Oga sinh vào ngày 29/12/1952 tại Semboku, tỉnh Akita. Ngay từ thuở thiếu thời ông đã đam mê hội họa và quyết tâm theo đuổi nghề vẽ. Sau khi tốt nghiệp trung học Kakunodate, Oga bắt đầu có hứng thú với việc vẽ cảnh nền. Niềm đam mê này nhen nhóm từ khi Oga nhìn thấy một quảng cáo phim hoạt hình và bị nó thu hút, cũng từ đó, ông tìm hiểu và theo học nghệ thuật vẽ cảnh nền trong phim.

Để thực hiện ước mơ và trau dồi kinh nghiệm, Oga đã gia nhập Kobayashi Production vào năm 1972. Bắt đầu dấn thân vào ngành công nghiệp anime, nhưng phải mất nhiều năm sau Oga mới có thể ghi tên mình vào credit (danh đề) của một tác phẩm hoạt hình.

Sau một thời gian vẽ bảng hiệu, đến năm 1977, Kobayashi Production trao cho Oga cơ hội vẽ background cho tác phẩm Homeless Child. Sau đó, Oga đã đến Madhouse Studio và phát triển sự nghiệp của bản thân, tham gia vào các dự án phim như Harmagedon: Genma Taisen và The Dagger of Kamui dưới sự chỉ đạo nghệ thuật của “tiền bối” Takamura Mukuo.

Sau khi tạo ấn tượng sâu đậm với những khung nền đậm tính nghệ thuật, Oga đã được thăng chức làm giám đốc nghệ thuật và tiếp tục khẳng định danh tiếng khi vẽ nên những khung hình đẹp và giàu tính điện ảnh trong các tác phẩm như: Barefoot Gen, Space-Time Traveler và Wicked City.

Ở tuổi thiếu niên, Oga đã xác định được mục tiêu của cuộc đời và quyết tâm theo đuổi nó, nỗ lực trở thành một họa sĩ vẽ cảnh nền xuất sắc. Ông từng chia sẻ rằng: “Tôi nghĩ những người vẽ phông nền giống như thợ thủ công (shokunin), vai trò của nhóm hậu cảnh là xác định hình dáng của những gì được mô tả trong bảng phân cảnh và bố cục một cách cụ thể. Họa sĩ vẽ khung nền đã hoàn thành tầm nhìn của bộ phim”.

Mối lương duyên với xưởng phim Ghibli

Sau khi thành danh với nhiều tác phẩm hoạt hình, tên tuổi của Kazuo Oga đã được biết đến rộng rãi trong ngành công nghiệp anime, rất nhiều đạo diễn muốn hợp tác làm việc với ông, trong đó có Hayao Miyazaki.

Năm 1987, Miyazaki gặp Oga thông qua một người bạn, lúc đó người sáng lập Studio Ghibli đang tìm kiếm một giám đốc nghệ thuật mới cho dự án phim My Neighbor Totoro. Và Oga đã đến như một sự lựa chọn hoàn hảo để phác họa nên những khung cảnh xanh thẳm của thiên nhiên. 

Họ gặp nhau lần đầu tại một nhà ga ở Asagaya và Oga đã bị thuyết phục sau khi xem kịch bản phân cảnh của bộ phim. Sau đó, họa sĩ được giao phụ trách mô tả cảnh mùa hè căng tràn sức sống tại đồi Sayama. Miyazaki ca ngợi Oga là “một tài năng bẩm sinh trong việc sử dụng sắc xanh lục".

Sau đó, Oga tiếp tục cống hiến tài năng, đam mê của mình cho xưởng phim Ghibli. Ông làm việc với Isao Takahata trong Grave of the Fireflies, Only Yesterday và Pom Poko, đồng thời cũng nhận được nhiều lời khen ngợi từ vị đạo diễn nổi tiếng này.

Oga thường khắc họa cảnh sắc thiên nhiên, “thổi hồn” vào cảnh vật qua những đường nét, màu sắc rất đỗi bình dị nhưng lại khơi gợi cảm xúc trong mỗi khán giả. Bối cảnh mà Oga vẽ nên đều thân thuộc, lấy cảm hứng từ trải nghiệm trong cuộc sống đời thường của chính ông.

Như trong tác phẩm Only Yesterday, bộ phim lấy bối cảnh ở Yamagata - một tỉnh nổi tiếng với việc sản xuất cây hoa rum. Oga từng lớn lên ở vùng Tohoku và ông đã phác họa nên cánh đồng hoa rum tuyệt đẹp dựa trên cảnh sắc quê hương, cả con phố mua sắm phía trước nhà ga cũng dựa trên một địa điểm có thật mà ông từng lưu tới thường xuyên.

Oga thường vẽ rừng. Khu rừng trong tranh ông bạt ngàn, nên thơ và hùng vĩ, đơn cử như trong tác phẩm Princess Mononoke. Với bộ phim này, Oga đã thực hiện một chuyến nghiên cứu đến Shirakami Sanchi để khắc họa ngôi làng Emishi, nơi nhân vật chính Ashitaka sinh sống. Ông đi dạo quanh Ajigasawa ở tỉnh Aomori và Futatsumori ở thị trấn Fujisato, chụp rất nhiều ảnh và đắm mình trong vùng đất này.

Từ chuyến đi thực tế, Oga đã khắc họa được nhiều sắc thái khác nhau của rừng dựa vào mật độ cây cối, thời tiết, sự chuyển đổi ánh sáng... Theo ông: “Nếu bạn bộc lộ những gì tận mắt chứng kiến, câu chuyện sẽ rất thuyết phục, khung cảnh sẽ rất chân thực”.

Oga gắn bó với xưởng phim Ghibli trong suốt sự nghiệp của mình. Vào thập niên 2000, ông tiếp tục để lại dấu ấn với bối cảnh mở đầu của Spirited Away và Howl's Moving Castle. Những gì đẹp đẽ, tinh túy nhất trong các kiệt tác anime của Ghibli đều có sự đóng góp của Kazuo Oga.

Phong cách nghệ thuật đơn giản và chân thực

Kazuo Oga là một một trong những họa sĩ vẽ background nổi tiếng nhất mọi thời đại của nước Nhật. Những hình nền ông phác họa đều khơi gợi cảm xúc phong phú, người xem như được thanh lọc tâm hồn khi thả mình vào những thước phim thuần khiết, rất thiên nhiên của Studio Ghibli. Có thể nói, tài năng hội họa của Oga đã góp phần giúp những bộ phim của Ghibli trở nên kinh điển.

Oga không sử dụng các kỹ thuật đồ họa máy tính mà vẽ tay hoàn toàn và sử dụng một loại màu sơn “rẻ tiền”, đó là màu poster (màu gouache) của Nicker Poster Color. Loại sơn này thường dùng một lần và không bền, được xem là màu bình dân, không dùng trong các dự án nghệ thuật. Nhưng Oga thích nó, ông dùng loại màu này để tạo nên sự tương phản, pha trộn chúng để tạo nên sắc màu gần gũi nhất với đời thực.

Tranh của Oga thể hiện sự tập trung vào từng chi tiết nhỏ nhất vì vẻ đẹp của mỗi chi tiết sẽ tạo nên vẻ đẹp tổng thể của bối cảnh. Bởi vậy, ông cần rất nhiều thời gian để tạo nên một bức vẽ hoàn chỉnh cho một cảnh phim chỉ xuất hiện thoáng qua. Thế nhưng chỉ vài giây cũng đủ để khiến khán giả rung cảm với vẻ đẹp của khung hình dưới bàn tay tài hoa của vị họa sĩ.

kilala.vn