Huyền thoại Geisha Nakamura Kiharu và nỗ lực xóa bỏ định kiến

Bài: Rin
Jul 31, 2022

Nhắc đến những mỹ nhân nổi tiếng của xứ anh đào ở thế kỷ 20, bên cạnh Iwasaki Mineko, nàng Geisha có thu nhập cao nhất Nhật Bản, thì Nakamura Kiharu cũng là tượng đài lớn trong giới nghệ giả.

Không chỉ là bông hoa xinh đẹp của xứ Phù Tang, Nakamura Kiharu còn sở hữu một loạt kỷ lục: người phụ nữ đầu tiên tại Nhật lấy được bằng phi công, từng tiếp đón nhiều nhân vật nổi tiếng, hay Geisha đầu tiên giao tiếp được tiếng Anh. Tài sắc vẹn toàn là vậy, nhưng cuộc đời Nakamura cũng lắm gập ghềnh, bất trắc với hai cuộc hôn nhân đổ vỡ. Nhưng trên hết, bà mang khát vọng thay đổi cách nhìn sai lệch về nghề Geisha (nghệ giả) trong con mắt của người nước ngoài.

Những ngày ấu thơ của Nakamura Kiharu

Nakamura Kiharu (中村 喜春) tên khai sinh là Yamamoto Kazuko, sinh ngày 14/04/1913 tại tỉnh Hokkaido, trong một gia đình khá giả. Cả nhà bà đã chuyển đến sống tại Tokyo khi Nakamura ở vẫn còn nhỏ.

geisha Nakamura Kiharu
Chân dung thời trẻ của Geisha Nakamura Kiharu. Ảnh: tokyoweekender.com

Thiếu nữ Nakamura khi ấy yêu thích việc dạo quanh quận Ginza và nhanh chóng bị thu hút trước vẻ kiều diễm của các Geisha có khuôn mặt trắng sứ, khoác lên mình những bộ cánh Kimono lộng lẫy. Vào khoảng những năm 20, cộng đồng Geisha phát triển mạnh mẽ tại xứ Phù Tang và có khoảng 80.000 Geisha trên khắp nước Nhật.

Bất chấp sự e dè của cha mẹ đối với nghề này, Nakamura vẫn quyết tâm theo đuổi niềm đam mê. Vào năm 1929, khi ở tuổi 16, bà đã vượt qua mọi gian khổ trong quá trình đào tạo Maiko (Geisha học việc) để trở thành một Geisha chính thức tại quận Shinbashi, khu giải trí được nhiều chính trị gia, nhà văn và họa sĩ Nhật Bản ưa chuộng, thường xuyên lui tới.

Geisha đầu tiên giao tiếp tiếng Anh trôi chảy

Nàng Geisha đã chọn nghệ danh Kiharu, nghĩa là “mùa xuân hạnh phúc”, thay cho tên thật Kazuko. Ngay từ những năm tháng học việc, Nakamura đã sớm bộc lộ tài năng hiếm có. Những người hướng dẫn bà đặc biệt bị ấn tượng bởi cách đi đứng thanh lịch cùng chút run rẩy trong chất giọng khi bà cất tiếng hát. Nakamura cũng được dạy cách chơi đàn Shamisen và trống tay Tsuzumi.

kiharu nakamura và jean cocteau
Nakamura trở thành "nàng thơ" của vị đạo diễn người Pháp Jean Cocteau. Ảnh: Alamy

Giữa những đồng môn của mình, Nakamura nổi bật hơn cả nhờ chăm chỉ học tiếng Anh; bà trở thành Geisha đầu tiên của xứ anh đào giao tiếp thuần thục bằng Anh ngữ.

Chính nhờ khả năng này, rất nhiều quan chức nước ngoài đã đến gặp gỡ Nakamura, từ vua hề Chaplin, tượng đài bóng chày người Mỹ Babe Ruth, ngôi sao Hollywood Paulette Goddard, nhà soạn nhạc người Anh Leopold Stokowski, ông trùm báo chí người Mỹ William Randolph Hearst và tiểu thuyết gia, họa sĩ, đạo diễn người Pháp Jean Cocteau.

Jean Cocteau dành niềm ái mộ đặc biệt cho Nakamura, ông đã dành cả tuần bên bà và sáng tác nên bài thơ "Geisha".

Trở thành tình báo và hai cuộc hôn nhân đổ vỡ

Danh tiếng ngày càng vang xa, Nakamura được cảnh sát vũ trang Nhật Bản nhắm tới để trở thành điệp viên thu thập thông tin từ các vị khách nước ngoài khi Thế chiến thứ hai bắt đầu, tương tự như nữ điệp viên người Hà Lan Mata Hari. Tuy nhiên, bà đã sớm kết thúc sự nghiệp Geisha để kết hôn với nhà ngoại giao Ota Shintaro. Sau đó, hai vợ chồng son đã chuyển đến sống tại Calcutta, Ấn Độ.

Trong thời gian sinh sống tại nước Ấn, Nakamura đã chuyển các tài liệu mật cho nhà cách mạng Subhas Chandra Bose - người anh hùng của Ấn Độ tại nơi ẩn náu của ông trên dãy Himalaya.

geisha nakamura kiharu biểu diễn
Geisha Nakamura Kiharu từng tiếp đón nhiều nhân vật tên tuổi trên thế giới. Ảnh: sohu.com

Sau khi hạ sinh con trai đầu lòng, cuộc hôn nhân của Nakamura kết thúc chóng vánh khi bà đệ đơn ly hôn và quay trở về quê nhà Nhật Bản vào năm 1942. Những năm tháng chiến tranh nổ ra, bà cùng con trai sống tại vùng nông thôn nước Nhật.

Sau khi tuyên bố đầu hàng của Thiên hoàng Hirohito được phát sóng trên truyền hình vào năm 1945, Nakamura quyết định quay trở lại Tokyo. Tại đây, một lần nữa bà lên xe hoa và người chồng lần này là nhiếp ảnh gia Nakamura Masaya. Tuy vậy, mối quan hệ này đã kết thúc vào năm 1956.

Vào thời gian này, bà vỡ mộng về cuộc sống tại Nhật bởi ngay sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, việc Hoa Kỳ chiếm đóng đã gây ra nhiều sự đổi thay lớn lao trong lòng xã hội Nhật Bản. Nghề Geisha mà bà dành tất cả tình yêu cũng đã bị nhơ nhuốc phần nào khi nhiều phụ nữ Nhật giả mạo tự xưng là Geisha đã bán thân cho lính Mỹ.

Nhanh chóng sau đó, hình ảnh Geisha tương đồng với gái làng chơi dần phổ biến với lính Mỹ. Với mong muốn thay đổi quan niệm sai lầm này, bà đã chuyển đến sống tại New York.

Mang văn hóa Geisha đến New York

Tại xứ cờ hoa, Nakamura thường được bắt gặp đang dạo phố trong những bộ Kimono lộng lẫy, xa hoa. Bà dày công dạy dỗ nhiều cô gái muốn trở thành Geisha, hướng dẫn họ cách chơi đàn Shamisen, nhảy múa, giảng giải chi tiết về văn hóa của Geisha và nghệ thuật truyền thống Nhật Bản.

Với bề dày kinh nghiệm, bà còn đảm nhiệm công việc tư vấn cho nhiều vở opera, sách và phim nói về cuộc sống của các nghệ giả. Bà đã hướng dẫn cho các giọng ca opera đảm nhận vai diễn Cio-Cio-San trong vở opera "Madama Butterfly" của tác giả người Ý Giacomo Puccini, có sự góp mặt của nữ ca sỹ tài năng Anna Moffo. Cựu Geisha hướng dẫn họ cách đứng lên sao cho thật uyển chuyển từ tư thế ngồi quỳ gối và cách đi khép hai chân.

geisha kiharu nakamura khi về già
Nakamura vẫn giữ được vẻ đẹp thanh lịch dù tuổi đã cao. Ảnh: Gettyimages

Không dừng lại ở đó, bà còn trở thành cố vấn cho bộ phim “Seek and Destroy” (năm 1995) và các sản phẩm của vở nhạc kịch "Pacific Overtures". Nakamura cũng là một trong số những Geisha được phỏng vấn bởi nhà văn Arthur Golden để viết nên cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất của ông “Memoirs of a Geisha –  Hồi ức của một Geisha” (năm 1997). Tuy nhiên cuốn sách này về sau vấp phải nhiều chỉ trích khi bóp méo một số sự thật về giới Geisha.

Là một tác giả, Nakamura cũng xuất bản nhiều tác phẩm để đời, nổi tiếng nhất là cuốn hồi ký “Edokko Geisha Ichidaiki – Tiểu sử của một Geisha Edo”, mà về sau được chuyển thể thành phim truyền hình.

sách Edokko Geisha Ichidaiki
Cuốn sách "Edokko geisha ichidaiki". Ảnh: honto.jp

Di sản của Nakamura Kiharu

Cống hiến cả đời để làm thay đổi nhận định sai lệch về Geisha, Nakamura đã ra đi thanh thản  trong khi ngủ vào ngày 05/01/2004, hưởng thọ 90 tuổi. Chính nhà làm phim Artemis Willis đã thông báo với giới truyền thông tin tức Nakamura qua đời. Vào thời điểm đó, ông đang đảm nhiệm vai trò đạo diễn bộ phim tài liệu về cuộc đời của bà, mang tên “Smoke and Mirrors: A Geisha Story”. Vào cuối năm 2004, bộ phim đã được ra mắt công chúng.

Bộ phim tài liệu bao gồm cả cuộc phỏng vấn với con trai của Nakamura. Cậu đã miêu tả mẹ là một người phụ nữ hơi phức tạp: "Tôi yêu mẹ mình, nhưng tôi lại không thích tính cách của mẹ lắm”.

geisha kiharu nakamura khi về già 2
Nakamura Kiharu, một trong những tượng đài Geisha Nhật Bản. Ảnh: Gettyimages

Đến nay, Nakamura vẫn được nhớ đến là một trong những Geisha nổi tiếng nhất mọi thời đại, người dành tình yêu mãnh liệt cho nghề. Trong bài phát biểu tại trường Cao đẳng Manhattanville, New York, bà đã chia sẻ: “Có một sự hiểu lầm vô cùng nghiêm trọng rằng trở thành Geisha là một điều dễ dàng, nhưng thực tế nó rất gian khổ. Mỗi Geisha mang một bản sắc riêng. Nghề này có thể lụi tàn. Tôi hy vọng điều đó sẽ không xảy ra và tôi thật sự tự hào khi trở thành một Geisha”.

kilala.vn

Có thể bạn quan tâm

CÙNG CHUYÊN MỤC

BÀI ĐỌC NHIỀU