Nghệ sĩ Nhật Bản sáng tạo Yokai phiên bản hiện đại

Bài: NatsumeAug 16, 2021

Từ những vật dụng quen thuộc với mọi người như khẩu trang, hộp thư… nghệ sĩ Nhật Bản đã biến chúng thành những yêu quái vừa đáng sợ nhưng đôi khi khá vui nhộn.

Yokai (妖怪) là những thực thể và linh hồn siêu nhiên trong văn hóa dân gian Nhật Bản. Chúng có thể mang các đặc điểm hình người như Zashiki Warashi, hình dáng động vật như thủy quái Kappa hoặc Amabie – một yêu quái chống lại bệnh tật, gần đây được hồi sinh do đại dịch Covid-19, hay thậm chí cả những đồ vật vô tri vô giác. Vì theo quan niệm tâm linh của Nhật Bản, mọi thứ tồn tại trên cõi đời này đều mang linh hồn.

Yokai
Amabie - Yokai sở hữu quyền năng xua đuổi dịch bệnh. Ảnh: japantimes.co.jp

Xã hội thay đổi, đương nhiên các Yokai cũng sẽ được nâng cấp và biến đổi hơn, trong số đó có thể kể đến những nhân vật trong truyền thuyết đô thị: Teke Teke (hồn ma không chân), Kuchisake Onnna (người phụ nữ bị rạch miệng) hay Hanako-san (linh hồn nữ sinh ám trong nhà vệ sinh trường học)…

Là một người có niềm đam mê và sự trân trọng đặc biệt dành cho văn hóa Nhật Bản, cùng với trí tưởng tượng phong phú của mình, nghệ sĩ – họa sĩ minh họa Sakyu đã dựa vào những vật thể, hiện tượng tồn tại trong thế giới hiện đại để tạo nên những Yokai thế hệ mới. Sakyu đã thông qua thiết kế, ý tưởng và cách đặt tên yêu quái độc đáo, cùng với việc phối màu để tạo ra các tác phẩm nổi bật, dù hiện đại nhưng vẫn mang hơi thở truyền thống.

Kuchi-oi - 口覆い

"Kuchi-oi" nghĩa là che mặt, miêu tả những yêu quái mang hình dáng của những chiếc khẩu trang. Nhật Bản được biết đến là quốc gia có thói quen sử dụng khẩu trang thông dụng nhất thế giới, đặc biệt khi dịch bệnh xảy ra, lượng khẩu trang lại càng được sử dụng nhiều hơn. Chính vì nhìn thấy những chiếc khẩu trang bị vứt bỏ sau khi sử dụng đã mang đến cho Sakyu ý tưởng về loại yêu quái này.
yokai
Ảnh: Sakyu

Fumi Sarashi - 文曝し

Với hình ảnh chiếc thùng thư màu đỏ quen thuộc trên đường phố Nhật Bản, Fumi Sarashi sở hữu khuôn miệng luôn cười và có cả bàn chân, trông vừa đáng sợ lại hơi hài hước. Sakyu tiết lộ rằng yêu quái này thích lấy những bức thư được gửi qua miệng và tiết lộ nội dung của thư, biến chúng thành tin đồn lan truyền khắp khu phố. Chúng đặc biệt thích những bức thư tình vui nhộn. "Ngày nay, mọi người dần bỏ đi thói quen gửi thư thông qua hộp thư. Tôi chắc rằng những hộp thư đang cảm thấy cô đơn nên tôi đã tạo cho chúng một diện mạo mới."
yokai
Fumi Sarashi và hình ảnh chiếc thùng thư truyền thống tại Nhật Bản. Ảnh: Grapee

Shike Mokuren - 四火煙連

Shike Mokuren là đại diện cho khói thuốc, thứ hiện diện hàng ngày trong cuộc sống chúng ta. Chúng mang hình dáng một con rồng độc ác, được hình thành từ những điếu thuốc đốt bỏ đi. Shike Mokuren thở ra khói độc và có thể phun lửa khi thức dậy. Chúng thường xuất hiện trên núi khi mọi người bất cẩn hút thuốc và gây ra cháy rừng, thiêu rụi khu vực này. Không những thế, khói từ thuốc lá còn gây ra các căn bệnh về hô hấp, phổi cho người hút thuốc trực tiếp hoặc hút thuốc thụ động.

yokai
Ảnh: Sakyu

Me-kujira - 目くじら

Đây là một cách chơi chữ thông minh. Trong tiếng Nhật, việc bắt lỗi người khác vì những điều nhỏ nhặt có thể được diễn đạt qua câu "目くじらを立てる - Mekujira wo tateru". Nghĩa đen của nó là hành động ta thường làm khi không đồng tình điều gì đó: cau mày, trợn mắt giận dữ. Mekujira có nghĩa là góc ngoài của mắt, trong đó chữ "kujira" đồng âm với "鯨", có nghĩa là cá voi.

yokai
Ảnh: Sakyu

Chính vì thế, Me-kujira mang hình dáng gần giống như một con cá voi hay có thể hiểu rằng đây là yêu quái cưỡi trên những làn sóng giận dữ. Dù là trong thế giới ảo hay trong thế giới thực, những người ko ngăn được sự nổi giận của mình đều trở thành nạn nhân của Me-kujira và bị yêu quái này truy đuổi cho đến khi họ trút giận lên người khác.

Trên đây chỉ là bốn trong số nhiều tác phẩm của Sakyu, các tác phẩm này đã được trưng bày tại triển lãm "Enfers et fantômes d'Asie" ở Bảo tàng Quai Branly, Paris (2018) và tại triển lãm "Yokai: Ghosts & Demons of Japan" ở Bảo tàng Nghệ thuật Dân gian Quốc tế, Santa Fe (2019).

Bạn cũng có thể xem thêm các hình ảnh Yokai khác tài khoản riêng của Sakyu.

Twitter | Tumblr 

kilala.vn

Có thể bạn quan tâm

CÙNG CHUYÊN MỤC

BÀI ĐỌC NHIỀU