Seiyuu: người thổi hồn cho các nhân vật anime bằng âm thanh

Seiyuu là gì?

Seiyuu (声優 - thanh ưu) là tên gọi những diễn viên lồng tiếng ở Nhật Bản. Công việc chính của các Seiyuu là làm người dẫn cho các chương trình truyền thanh hay truyền hình, lồng tiếng cho các nhân vật anime, NPC trong game, lồng tiếng Nhật cho những bộ phim nước ngoài. Ngoài ra, các Seiyuu còn có khả năng ca hát cũng như thực hiện vũ đạo để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành công nghiệp giải trí hiện tại. 

Ban đầu, thuật ngữ dành cho những người lồng tiếng là "Koe no Haiyu" (声の俳優), nghĩa đen là "diễn viên giọng nói", về sau được gọi tắt là Seiyuu. Hiện nay, các Seiyu được đào tạo một cách chuyên nghiệp bởi hệ thống các trường dạy lồng tiếng. Tuy nhiên cũng có nhiều Seiyuu xuất thân từ diễn viên, ca sĩ, hay phát thanh viên.

Nguồn gốc của ngành Seiyuu

Có quan điểm cho rằng lịch sử ngành Seiyuu là bắt đầu những năm 1920, bắt nguồn từ tên gọi "diễn viên vô tuyến". Xét về mặt tính chất, những người làm "diễn viên vô tuyến" xuất thân là diễn viên sân khấu và họ làm thêm công việc kể chuyện, đọc diễn cảm trên radio.

Lúc này, nghệ thuật diễn xuất thông qua giọng nói vẫn chưa được xem là một nghề, thậm chí các diễn viên còn bị coi thường. Sự ra đời chính thức của “diễn viên vô tuyến” được tính từ năm 1925, khi người kể chuyện phim Kumaoka Tendou đã diễn giải tác phẩm "Những người khốn khổ" (Les Miserable) trên sóng radio.

Cũng có một quan điểm khác cho rằng, Seiyuu được kế thừa từ Benshi - nghề lồng tiếng cho các bộ phim câm. Xét về tính chất, Seiyuu mang bóng dáng của Benshi rất nhiều. Thời điểm lúc đó do kỹ thuật thu thanh, thu hình cũng như phối âm chưa hoàn thiện nên khi trình chiếu những bộ phim câm trước khán giả, sẽ có một "diễn viên" đứng cạnh sân khấu để "lồng tiếng" cho những nhân vật trong phim. 

Công việc của Benshi còn là dùng giọng nói của mình để tường thuật lại một bộ phim câm và lý giải cốt truyện giữa các cảnh phim. Đến năm 1940, khi TV ra đời, Benshi đã mất đi phần lớn cơ hội việc làm. Tuy nhiên, giữa Benshi và Seiyu vẫn có những điểm khác nhau, cụ thể thì Seiyuu là người kết nối giữa nhân vật và âm thanh, trong khi Benshi mang tính tường thuật và giải thích nhiều hơn.

Ban đầu, nghề lồng tiếng chỉ gồm việc diễn viên dùng giọng nói để lồng tiếng cho đoạn kịch, phim nước ngoài tại Nhật chứ không mang tính chất riêng biệt như hiện tại. Vì vậy, các diễn viên lồng tiếng có tuổi và thâm niên cao trong nghề không thích bị gọi là "Seiyuu".

Seiyu là nghề được đào tạo bài bản tại Nhật

Trước sự phát triển của ngành công nghiệp anime, Seiyu trở thành một nghề rất được yêu thích tại Nhật. Hiện ở Nhật Bản có khoảng 130 trường đào tạo ra các Seiyuu chuyên nghiệp, ngoài về kỹ thuật thu âm, biểu cảm, các học viên còn được học về ca hát, vũ đạo, nhạc cụ lẫn kỹ năng biểu cảm khi lồng tiếng để trở thành một Seiyuu toàn năng.

Có 2 hệ thống đào tạo chính là Senmon gakko (trường dạy nghề) và Yoseijo (trường đào tạo). Senmon gakko là một phần thuộc hệ thống giáo dục đại học Nhật Bản, do đó người học ít nhất phải có bằng tốt nghiệp THPT mới có thể đến học nghề tại đây. Còn Yoseijo là trường đào tạo được mở bởi các công ty giải trí, đài truyền hình… và không thuộc hệ thống giáo dục Nhật Bản. 

Cả hai nơi này đều có khóa dạy chuyên nghiệp đào tạo Seiyuu. Riêng tại Yoseijo, chương trình đào tạo chính thức kéo dài một năm. Học viên sẽ được tổ chức kiểm tra, đánh giá định kỳ để xem có đủ tiềm năng, tố chất trở thành Seiyuu hay không. Trường hợp không vượt qua được kỳ đánh giá, học viên có thể có cơ hội để học lại và tiếp tục nhận đánh giá sau 1 năm, hoặc từ bỏ.

Khi Seiyuu cũng nổi tiếng không kém thần tượng

Nếu trở thành một Seiyuu chuyên nghiệp, độ nổi tiếng cũng sẽ không thua gì các idol, diễn viên, người mẫu… Các Seiyu sở hữu lượng fan đến từ trong và ngoài nước với số lượng lẫn độ cuồng nhiệt không hề thua kém những idol nổi tiếng. Các Seiyuu nữ nổi tiếng tiêu biểu có: Kana Hanazawa, Nana Mizuki, Miyuki Sawashiro, Rie Kugimiya, Aya Hirano… 

Các Seiyuu nam cũng không hề kém cạnh trong việc làm chao đảo trái tim thiếu nữ bằng giọng nói, điển hình như: Yuki Kaji, Yoshitsugu Matsuoka, Mamoru Miyano, Nobuhiko Okamoto, Yuuichi Nakamura... Những Seiyuu này là những người đã góp phần tạo nên những nhân vật huyền thoại trong anime như: Shion trong No.6, Akashi trong Kuroko no Basuke, Gray trong Fairy Tail, Haruhi trong Ouran High School Host club, Hinata trong Naruto, Yagami Raito trong Death note...

Tuy nhiên, nhiều nhận định cho rằng, trong bối cảnh mọi thứ phát triển với tốc độ chóng mặt như hiện nay, nghề Seiyuu có tính cạnh tranh vô cùng cao và rất dễ thất nghiệp bởi hàng năm có vô số Seiyuu trẻ ra trường, và chuyện sóng sau xô sóng trước cũng là điều dễ hiểu.

kilala.vn