Làm gì khi con nhút nhát?

Con nhút nhát - Trăn trở chung của nhiều cha mẹ

“Vì sao con nhà mình nhút nhát thế, ở nhà thì hoạt ngôn lắm mà gặp người lạ là co rúm cả người lại, núp sau lưng mẹ hoặc nói thì lí nhí. Giục con nói to lên, an ủi con là “có mẹ ở đây rồi” bao nhiêu lần rồi nhưng không tiến bộ gì cả. Tại sao những đứa khác thì đi đâu là xông xáo, chơi đùa vô tư với bạn bè, gặp người lạ cũng không sao mà con nhà mình thì nhát như cáy vậy. Mình phải làm gì bây giờ”. Bạn có đồng cảm với chia sẻ của người mẹ này hay không? Ắt hẳn đây cũng là nỗi trăn trở của rất nhiều những người mẹ khác có con trong độ tuổi từ 3 – 6. Ba mẹ nào cũng muốn con mình có thể trở nên năng động và dạn dĩ dù cho ở chốn đông người. Tuy nhiên, bạn có bết những trẻ rụt rè khi gặp người lạ hoặc ra chốn đông người đều là những bé nhạy cảm, tinh tế và quan sát mọi thứ xung quanh rất tỉ mỉ. Nếu con là một đứa trẻ nhút nhát, ba mẹ nên ứng xử thế nào? 

Ba mẹ nên làm gì khi con nhút nhát?

Cách giải quyết tốt nhất là xuất phát từ chính sự thừa nhận, đồng cảm, đồng thời cũng đòi hỏi sự kiên trì, khích lệ và yêu con vô điều kiện để giúp con vượt qua những điểm yếu của bản thân.

1. Thấu hiểu tâm lý và cảm xúc của con

Khi đứa trẻ gặp một người lạ hay đến chỗ đông người, cảm giác ban đầu là rụt rè, sợ hãi vì lạ lẫm và chưa cảm thấy an toàn, thế nên việc trẻ nhút nhát bám sau lưng mẹ, hoặc trả lời lí nhí là điều rất đỗi bình thường. Khi ấy điều trẻ cần chính là thái độ ĐỒNG CẢM và THỪA NHẬN những yếu đuối ấy của con. Vì vậy, thay vì những lời thúc giục: “Nói to lên, có gì phải ngại, nói bé thế ai nghe thấy”, bạn hãy thay bằng những câu nói như: “Con ngại khi gặp người lạ đúng không. Không sao đâu, có mẹ ở đây rồi”. 

Đứa trẻ nào phải cần một quá trình tiếp xúc đủ dài để có thể làm quen được môi trường mới và cảm thấy an toàn để bắt đầu thể hiện bản thân mình. 

2. Để trẻ cảm thấy được an toàn, và che chở

Có một câu chuyện Ehon của Nhật mà mình rất thích là cuốn “Thầy hiệu trưởng Gấu”, trong đó kể lại việc thầy hiệu trưởng khi đứng chào đón học sinh vào mỗi buổi sáng đều chào rất to, và học trò cũng chào lại thầy rất to. Chỉ riêng có Cừu là luôn cúi mặt chào lí nhí. Những âm thanh to chỉ khiến Cừu đau khổ bởi đó là tiếng cãi nhau của bố mẹ, là tiếng quát mắng của mẹ. Thầy hiệu trưởng luôn nói với Cừu là: “Em hãy chào to lên. Thầy tin sẽ có lúc em có đủ dũng khí để chào”. Ngày nào Cừu cũng lên đồi luyện tập nói to một mình, nhưng mãi không sao bật ra được. Thế rồi thầy bị bệnh và nhập viện, thầy không nói to được nhưng các bác sĩ và y tá chưa bao giờ bắt thầy phải nói to lên, mà họ luôn ghé sát tai thầy để nghe.Từ đó, thầy đã nhận ra rằng việc mình nhắc Cừu hãy nói to lên đã vô hình gây nên một áp lực tên tâm hồn Cừu. Vì thế thầy xin ra viện để đến trường, thầy muốn gặp Cừu và nói rằng Cừu ơi thầy xin lỗi, thầy sẽ không ép em phải nói to lên nữa đâu. Trong lúc đuổi theo Cừu lên đồi, thầy quá sức nên bị gục ngã. Cừu hoảng quá không biết làm gì, và lúc này cậu đã hét thật to: “Thầy hiệu trưởng nguy rồi, có ai đến cứu thầy với”. Nhờ tiếng kêu cứu vang vọng khắp đồi của Cừu mà thầy đã được cứu. 

Câu chuyện thật xúc động phải không mọi người. Có những việc dù muốn chúng ta cũng không thể làm được, và con trẻ cũng vậy. Khi ấy điều đứa trẻ cần chỉ là sự thừa nhận, chấp nhận những yếu đuối ấy của trẻ vô điều kiện, để trẻ cảm thấy được an toàn, và che chở. Và một đứa trẻ chỉ có thể tự lập khi nó cảm nhận được tình yêu thương và thừa nhận con người thật của mình một cách đầy đủ. Chắc chắn đến một thời điểm khi cảm giác an toàn, tin tưởng ở bản thân đã đủ đầy, trẻ sẽ thể hiện nó ra.

3. Hãy luôn làm mẫu cho con và hướng dẫn cách làm cho trẻ 

Bên cạnh việc thừa nhận và chấp nhận những điểm yếu của con, bố mẹ cũng nên làm mẫu cho con và hướng dẫn cách làm cho trẻ. 

- Nếu bạn muốn con chào hỏi, việc đầu tiên là bạn hãy cứ làm mẫu trước. Khi gặp ai đó bạn chỉ cần cúi chào to, rồi nhắc con là con chào bà đi, lâu dần đứa trẻ cũng sẽ bắt chước theo. Nếu con trả lời lí nhí, bạn chỉ cần xoa đầu con, ghé sát tai lại gần con một chút để nghe, rồi động viên: “Con đã làm tốt lắm. Lần sau mình cố gắng chào to hơn một chút nữa con nhé”. 

- Trước khi đến nhà ai đó, bạn nên trò chuyện trước với trẻ là mình sẽ gặp ai, đến nhà ai chơi, mẹ mong con sẽ chào hỏi, chơi với anh chị, không tự ý lấy đồ của chủ nhà… để đứa trẻ chuẩn bị trước tâm lý. Nhiều khi trẻ nhút nhát chính là vì sự bất ngờ, không hề được bố mẹ trao đổi trước về nơi mình đến, người mình gặp, và mình phải làm gì. 

- Khi con ngại không tham gia chơi bố mẹ phải là người chơi trước để con nhìn theo học hỏi. Nhiều bố mẹ cũng ngại khi phải tham gia vào trò chơi tập thể nhưng lại cứ muốn con mạnh dạn tham gia thì thật vô lý. Những trẻ rụt rè khi gặp người lạ hoặc ra chốn đông người đều là những bé nhạy cảm, tinh tế và quan sát mọi thứ xung quanh rất tỉ mỉ. Trẻ sẽ dành thời gian quan sát người lớn, thấy đủ an toàn mới mạnh dạn hoà nhập. 

4. Đừng bao giờ so sánh con mình với con người khác

Hầu hết các bố mẹ cảm thấy stress vì con nhút nhát đều xuất phát từ tâm lý so sánh con mình với những đứa trẻ khác. Tại sao cũng tầm tuổi này con nhà người ta thì mạnh dạn tự tin còn con mình thì nhút nhát. Mỗi đứa trẻ có những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau. Và sứ mệnh làm cha mẹ của chúng ta là nhìn ra được điểm mạnh và điểm yếu của con, để yêu con một cách vô điều kiện, để giúp con vượt qua những giới hạn của bản thân. Trước khi làm điều đó thì việc giúp con xây dựng hệ giá trị như niềm tin vào bản thân, tin rằng mình là người có giá trị, mình sẽ làm được chỉ cần mình cố gắng, chính là vai trò của cha mẹ ở giai đoạn 0-10 tuổi.

Và đó là những gì mà một đứa trẻ cần ở cha mẹ chúng!

kilala.vn