5 thói quen giúp con học tập hiệu quả

Lí do vì sao cha mẹ nên hình thành những thói quen để giúp con học tốt hơn. Thay vì luôn thúc giục con "Học bài đi" thì hãy nói "Đừng có suốt ngày học như thế, đi ngủ sớm đi con". Thay vì nghĩ bắt con học ở phòng riêng trong môi trường yên tĩnh rồi kè kè ngồi cạnh kèm bài cho con thì hãy cho con học ở phòng khách, hay phòng sinh hoạt nơi cả gia đình sum vầy. Có lẽ không ít phụ huynh đọc xong gợi ý này sẽ giật mình và phản đối.

Thử nghĩ xem, vì sao bạn lại đánh răng hàng ngày như một điều hiển nhiên mà chẳng cần nỗ lực gì cho việc ấy? Việc học tập với con trẻ cũng thế, để cha mẹ bớt mệt mỏi vì phải liên tục nhắc nhở con, để con cái không coi việc học như sự "đày ải" thì trước hết, cần xây dựng "thói quen học tập tại gia đình" và bài trí "không gian học tập" trong nhà sao cho dẫn dụ con đến với việc học một cách "đương nhiên".

Làm sao để con ngồi vào bàn học

Thay vì nhắc con “Học bài đi” cha mẹ hãy thực hiện những hành động thể hiện sự khích lệ, lôi kéo sự chú ý của trẻ. Có thể sẽ mất một khoảng thời gian để giúp con hình thành thói quen tự giác ngồi vào bàn học, nhưng những cách dưới đây sẽ khuyến khích trẻ học bài hiệu quả mà không có tính cưỡng chế và hạn chế xung đột giữa cha mẹ và con cái.

※ Không đối đầu trực tiếp: Khi bạn thấy con ngồi trước ti vi thì dù có bực dọc hay sốt ruột đến mấy cũng đừng nói câu “Con có chịu đi học bài không thì bảo!”, mà thay bằng “Bây giờ là mấy giờ rồi con nhỉ?”, hay “Mình chuẩn bị tắt ti vi thôi con nhé!”. 

※ Khen ngợi: Đừng khen ngợi chung chung như “Con giỏi quá!” mà nên thay bằng “Con viết chữ này rất đẹp” hay “Con giỏi phép cộng hơn đúng không?”…

※ Buổi sáng là thời gian học hiệu quả nhất: Thực tế có nhiều trẻ phải học bài đến tối khuya. Nếu có thể, hãy thử chuyển thời gian học lên buổi sáng, ví dụ như từ 6g đến 7g sáng mỗi ngày và nghiêm túc thực hiện thời khóa biểu đó. 

※ Không hứa miệng: Trẻ con vẫn còn rất mải chơi nên nếu lời hứa mà không được lưu thành “bằng chứng” thì sẽ rất dễ “chối bay”. Hãy cho trẻ ghi lại thời gian học và mục tiêu mỗi ngày lên tấm bảng để ở phòng khách hay nơi trẻ dễ nhìn thấy nhất.   

Học ở ngay phòng khách

Gần đây có một kết quả điều tra gây chú ý ở Nhật, đó là 60% học sinh đỗ đại học Tokyo danh giá là những đứa trẻ khi còn nhỏ thường xuyên học bài tại phòng khách hoặc phòng ăn nơi gần với mẹ. Đối với lứa tuổi tiểu học, phòng khách có sức hấp dẫn đặc biệt, vì nơi đó trẻ sẽ được ở cạnh mẹ, có thể được nũng nịu mẹ lúc muốn. Nhất là trẻ mới đi học, tâm lí học cũng chính là chơi, nên môi trường phòng khách rất phù hợp cho tâm lí đó. Và động lực để trẻ học tập phần nhiều là “để mẹ vui” chứ chưa phải là “học vì bản thân mình”. Nên ngồi ở nơi nào có mẹ ở gần bên sẽ tạo cho trẻ cảm giác an toàn, và khi được mẹ khen trẻ sẽ lại càng có động lực để cố gắng. Bà Marie Curie, người từng 2 lần giành giải Nobel, kể rằng khi còn nhỏ, bà thường xuyên học ở phòng khách và phòng ăn, và cả gia đình bà thường ngồi đọc sách cùng nhau ở phòng khách.

Tuy nhiên, khi sử dụng phòng khách để tạo thói quen học tập cho con, cha mẹ cần để tâm đến những điều sau:

※ Bài trí phòng khách để trẻ hướng đến bàn học. Ví dụ như thay vì trước ghế sofa là tivi thì đặt bàn cao cho trẻ ngồi học. Bàn học và ghế phải vừa tầm để trẻ có thể chạm chân đến đất. Hãy để sách vở và dụng cụ học tập, bảng viết ở nơi trẻ dễ với tay lấy nhất ở phòng khách. Trên bàn không cần dọn sạch mà có thể để một vài thứ dẫn dụ trẻ với tay đọc.

※ Đừng ngại âm thanh ồn ào ảnh hưởng đến khả năng tập trung của trẻ, vì những âm thanh hay mùi thơm của thức ăn là chất kích thích cho não hoạt động hiệu quả và nâng cao khả năng ghi nhớ.

※ Điều cần chú ý nhất là cha mẹ đừng can thiệp sâu, đừng kè kè ngồi cạnh con khi học, hay thường xuyên nhòm ngó kiểm tra xem con làm bài ra sao. Hãy thể hiện sự tin tưởng và tôn trọng để lúc nào trẻ cần tập trung thì tập trung và không có cảm giác bị giám sát. Thể hiện tâm thế học cùng con khi con muốn.      

"Đừng có học suốt ngày, đi ngủ sớm đi con" 

Có thể nhiều cha mẹ cho rằng con càng học nhiều càng tốt, và khi thấy con vẫn miệt mài học đến khuya thì vui mừng và an tâm rằng con sẽ học tốt sau này. Nhưng các nhà giáo dục đã khuyên rằng nếu muốn con có đủ sức khỏe và tinh thần bền bỉ để chạy cuộc đua đường dài cho nhiệm vụ học tập suốt đời, thì việc hình thành thói quen sinh hoạt có quy tắc ngủ sớm, dậy sớm ngay từ những năm tháng đầu đời mới là điều cần thiết nhất. 

Trẻ cần được ngủ ngày 9 - 10 tiếng/ngày cho đến tuổi trưởng thành. Giấc ngủ buổi tối rất quan trọng với trẻ, ngủ đủ giấc sẽ giúp trẻ có tinh thần sảng khoái để bắt đầu cho ngày hôm sau. Nếu thiếu ngủ đầu óc trẻ sẽ hoạt động kém, dễ sinh bực bội, cáu gắt, hoặc cảm giác hồi hộp. Nhiều kết quả điều tra cho thấy trẻ ngủ đủ giấc luôn có thành tích học tập tốt hơn so với trẻ thức khuya và ngủ muộn. 

Hơn nữa việc quy định giờ đi ngủ còn là động lực giúp trẻ biết tăng tốc sử dụng thời gian học hiệu quả hơn, và háo hức muốn học tiếp vào hôm sau. Giả sử hôm trước trẻ chưa làm xong bài mà vẫn bị bắt đi ngủ, thì chắc chắn hôm sau nếu không muốn bị tái diễn hậu quả hôm trước, trẻ sẽ nỗ lực tập trung học tốt hơn.     

Đọc thật nhiều sách cho con

Những đứa trẻ có thành tích học tập tốt nhất, và ham muốn học tập nhất chính là những đứa trẻ được cha mẹ đọc sách cho nghe từ khi còn nhỏ, và được sống trong môi trường nhiều sách. Đặc biệt, việc thường xuyên nhìn thấy hình ảnh cha mẹ mình đọc sách sẽ khiến trẻ học theo đồng thời nuôi dưỡng tinh thần ham học. 

Tạo thói quen tra từ điển cho con

Đọc đến đoạn nào có từ không hiểu thì ghi lại và tra từ điển ngay chính là cách học rất hiệu quả. Muốn con có thói quen tra từ điển thì cha mẹ nên khen ngợi, khích lệ khi thấy con tra từ, hay cùng con tra từ điển. Cha mẹ cũng có thể thiết lập một quy định nhỏ chẳng hạn mỗi ngày cố gắng tra 4 - 5 từ. Khi việc tra từ điển được thực hiện đều đặn mỗi ngày, mỗi ngày chỉ 4 - 5 từ mới nhưng sau một năm trẻ sẽ học được trên 1.500 từ mới, đồng thời trẻ còn được rèn luyện tính tỉ mỉ, kiên trì và khả năng tư duy, khả năng ghi chép. Thói quen tra cứu sẽ có tác dụng lâu dài và càng hữu ích khi trẻ học lên càng cao trong tương lai.

Nguyễn Thị Thu/ kilala.vn