Soraben: Cơm hộp ăn trên bầu trời

Bạn đã nghe đến cơm hộp ăn trên tàu điện (Ekiben)? Vậy còn cơm hộp ăn trên máy bay thì sao?

Nếu Ekiben được chọn làm “bạn đồng hành” với chiếc bụng đói trên các chuyến xe điện thì Soraben chính là “vị cứu tinh” trên các chuyến bay dài. Với hình thức đa dạng, vừa hiện đại vừa truyền thống, Soraben trở thành loại Bento được nhiều người ưa thích. 

1. Lịch sử ra đời của Soraben

Đầu những năm 2000, do tình hình kinh tế biến động, nhiều hãng hàng không cạnh tranh gay gắt về giá vé kéo theo các chi phí dịch vụ trên chuyến bay bị cắt giảm. Bữa ăn trong chuyến bay nội địa không còn, vé máy bay được mua trên Internet thay cho việc mua tại quầy… Không còn lý do để lưu lại sân bay quá lâu, ngày càng nhiều du khách chọn mua Bento (cơm hộp) làm sẵn và ăn ngay trong khoang máy bay. 

Nắm bắt xu thế đó, năm 2003, một loại Bento mang hương vị đặc trưng của địa phương nơi sân bay tọa lạc và các vùng lân cận chính thức ra đời với tên gọi “Soraben – 空 弁 ” với “sora – 空” có nghĩa là “bầu trời” ghép với chữ “ben” trong từ “bento”. Ban đầu, người Nhật gọi nó là “Kuuben” cũng được viết từ 2 chữ “空弁”, vốn được rút gọn từ “Kuukou de utteiru Bento – 空港で売っている弁当” có nghĩa là “Bento bán ở sân bay”. Tuy nhiên, do từ “kuu – 空” trong “kuuben”  đồng âm với từ “kuu – 食う” có nghĩa là “ăn”, trong khi Bento thì hẳn phải cho vào miệng thưởng thức rồi. Thế nên người ta quyết định sử dụng cách đọc khác của từ “空” là “sora” và đọc thành “Soraben” với ngụ ý đây là hộp cơm dùng khi bay trên bầu trời. 

Ra đời sau Ekiben (駅弁 – cơm hộp ăn trên tàu điện) gần một thế kỷ, nhưng không vì thế mà Soraben chịu lép vế về hình thức, chất lượng sản phẩm bên trong mỗi hộp cơm. Cùng là Bento đặc sản địa phương, vậy Soraben và Ekiben giống và khác nhau như thế nào? 

2. Soraben có giống Ekiben?

Về hình thức, Soraben và Ekiben khá giống nhau, với một đôi đũa và miếng khăn giấy đặt trên nắp hộp. Bao bì in hình danh thắng hoặc có thiết kế hộp đựng độc đáo theo từng đặc trưng của địa phương để du khách giữ làm kỷ niệm. Đơn cử như Blue Impulse – Soraben dành cho trẻ em có hình dạng một chiếc máy bay, bên trong là các món ăn nhanh bé nào cũng thích. Ngoài ra, một cửa hàng tại sân bay Haneda còn cho ra đời Soraben bốn mùa. Mỗi hộp Bento mang phong vị của xuân, hạ, thu, đông với nguyên liệu mùa nào thức nấy được chế biến công phu. 

Nguyên liệu làm nên Ekiben và Soraben được lựa chọn kỹ lưỡng, đảm bảo sự hài hòa, cân bằng dinh dưỡng, đồng thời cũng phải làm nổi bật nét ẩm thực đặc trưng của vùng miền. Một điều đặc biệt của các loại Bento ở Nhật đó chính là các loại thực phẩm được chế biến theo phương pháp truyền thống, ít sử dụng dầu mỡ và kiểm soát kỹ càng lượng nước dư thừa khi chế biến nên dù để nguội cũng vẫn giữ được hương vị thơm ngon mà chắc chắn bạn sẽ thấy khá bất ngờ khi ăn. Nhà sản xuất Soraben thường là các công ty thực phẩm liên kết với các hãng hàng không. Tuy nhiên, một số sân bay địa phương đặt hàng Soraben tại các xưởng sản xuất Ekiben lâu đời, nên nguyên liệu và cách chế biến không mấy khác nhau. Lúc này, người ta sẽ không phân biệt đó là Ekiben hay Soraben, chẳng hạn như Bento thịt gà ở sân bay Akita hay Bento thịt bò ở sân bay Kobe, vì chúng đều là sản phẩm cơm hộp nổi tiếng của địa phương.

3. Soraben và những điều đặc biệt

So với việc đi xe điện, hành khách trên máy bay phải tuân thủ một số quy tắc về ăn uống, chia sẻ không gian với những người xung quanh và bắt buộc cài dây an toàn suốt chuyến bay. Chính vì vậy, Soraben phải đảm bảo là bữa ăn mang đến sự thoải mái và tiện lợi. Đặc điểm chính của Soraben là:

Kích thước nhỏ

Diện tích bàn ăn trên tàu điện tương đương tờ giấy A3, trong khi bàn ăn trên máy bay chỉ rộng bằng tờ giấy A4, nên dung tích của Soraben nhìn chung khiêm tốn hơn Ekiben. Lượng thức ăn thường cũng ít hơn. 

Giá rẻ

Soraben có nhiều loại, tùy lượng thức ăn ít hay nhiều mà giá cả sẽ khác nhau. Tuy nhiên, một phần Soraben thông thường có đầy đủ món ăn chính phụ kèm với một chén cơm cũng chỉ dao động trong khoảng từ 600 đến 1.300 yên (khoảng 128.000 đến 280.000VND), trong khi một bữa ăn tại sân bay thường sẽ có giá từ 1.000 yên (khoảng 200.000VND).

Không chứa thực phẩm nặng mùi

Người Nhật vốn có tính thận trọng, không muốn làm phiền những người xung quanh. Nếu hộp Bento của một người có chứa thực phẩm gây “nhức mũi” như cá khô, phô mai, natto (đậu nành lên men), củ cải ngâm hay các loại thức ăn lên men khác, hẳn những người ngồi gần sẽ thấy khó chịu. Do đó, tại nơi có không gian kín như khoang máy bay thì đồ ăn mang lên lại càng phải chú ý đến vấn đề này. 

Không lo bị bẩn tay

Bạn sẽ không cần phải lo bẩn tay khi ăn Soraben. Khoang vệ sinh trên máy bay khá khiêm tốn, nếu không có nhu cầu “trở về với tiếng gọi tự nhiên” hẳn không ai vào đó làm gì. Do đó, nhằm mang đến sự tiện lợi cho người ăn, Soraben cũng rất chú trọng đến cách sử dụng nguyên liệu, cách chế biến và quy cách đóng gói. Chẳng hạn như các loại thực phẩm được xắt thành từng miếng vừa ăn, đã được rút hết xương, hoặc bỏ hết hạt, nên bạn chỉ cần gắp vào miệng là xong. Hay Soraben thường không sử dụng cách chế biến nhiều dầu mỡ. Nhiều loại Ekiben thấm đẫm nước sốt bóng bẩy, nhưng Soraben thì khá ít. Khi ăn các món nhiều dầu, người ta thường thích uống nước có gas hay có cồn, vừa khiến bạn bẩn tay lại còn dễ đi... vệ sinh! Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu nhanh – gọn – tiện lợi của thực khách ngày nay, Soraben không phải lúc nào cũng là cơm hộp. Đó có thể là một nắm Onigiri thật to, bên trong là thịt và rau củ; một hộp bốn miếng sandwich hảo hạng; một phần Rice-burger với hai vắt cơm thay cho bánh mì, kẹp giữa là một miếng tonkatsu (thịt chiên xù) hoặc tôm viên; thậm chí có thể là một phần bắp nướng thơm lừng. 

Hiện nay, Soraben được bày bán cả trong cửa hàng bách hóa và siêu thị cùng với Ekiben. Hành khách chọn mua Soraben không chỉ để lót dạ khi bay mà còn để tặng bạn bè, người thân như một món quà lưu niệm. Vào mùa du lịch, doanh thu Soraben tăng hơn 30%, đủ để thấy món Bento này được người Nhật yêu thích đến mức nào.  

Nếu có dịp, bạn hãy nếm thử Soraben, thưởng các thức quà ngon lạ của địa phương trong trạng thái lơ lửng trên bầu trời nhé. Đảm bảo bạn sẽ có những trải nghiệm thú vị khó quên đó. 

kilala.vn