Shukubo: Ở trọ tại chùa

Trong những chuyến du lịch Nhật Bản thường sẽ có hoạt động viếng thăm đền chùa để du khách có thể chiêm nghiệm về văn hóa tâm linh của người Nhật. Nhưng chỉ như vậy liệu có đủ để bạn trải nghiệm văn hóa tâm linh ở Nhật Bản? Đối với những ai theo chủ nghĩa duy tâm và có niềm tin vào tâm linh thì có lẽ hình thức ở trọ tại chùa, hay còn gọi là “Shukubo – 宿坊” chính là một trải nghiệm mà bạn không nên bỏ lỡ.

Shukubo là gì?

Shukubo (宿坊/宿房) vốn là nơi ở được xây dựng dành cho các nhà sư hoặc các tín đồ và đoàn phái tôn giáo trọ lại, thanh tẩy cơ thể và tâm trí trước khi thực hiện các nghi thức cúng kiếng. Hiện nay, do lượng khách đến viếng đền chùa có nhu cầu ở lại ngày càng nhiều nên Shukubo cũng đã phát triển thành một hình thức lưu trú với các phòng trọ, dịch vụ và trải nghiệm hướng đến khách du lịch.

Từ thời kì Heian, các chuyến hành hương tâm linh bắt đầu trở nên phổ biến trong giới quý tộc, Samurai và một số ít thường dân. Họ đến viếng chùa và có nhu cầu ở lại qua đêm để nghỉ ngơi. Đến thời đại Edo thì những chuyến đi thế này dần trở nên phổ biến hơn và mở rộng đến tầng lớp thường dân. Tại những ngôi chùa lớn, người ta cho xây dựng các khu nhà để cho những người khách hành hương ở lại. 

Cứ như thế loại hình Shukubo ngày càng phát triển, không chỉ có những nhà sư hay người hành hương mà cả khách du lịch cũng được ở lại trong chùa. Sự phát triển không chỉ dừng lại ở số lượng phòng trọ hay chất lượng phòng mà người ta còn muốn đem lại những trải nghiệm đặc biệt dành cho khách đến trọ.

Điều khiến hình thức du lịch Shukubo này trở nên thú vị và hấp dẫn hơn những loại hình khác là vì bạn không chỉ được trọ lại chùa, cảm nhận sự bình yên từ không gian xung quanh mà còn được trải nghiệm những sinh hoạt thường ngày của các sư thầy ở đây. 

Bạn có thể tham dự những buổi đọc kinh buổi sáng hay nghe giảng kinh để hiểu hơn về những giáo lý trong Phật giáo Nhật Bản. Đừng ngại việc bạn không hiểu tiếng Nhật vì mọi thứ đều có thể cảm nhận bằng con tim. Nếu bạn thực tâm muốn nghe và thực lòng đón nhận thì vẫn sẽ phần nào cảm nhận được sự an yên đến từ bên trong. Shukubo sẽ là một trải nghiệm quý giá đối với bạn, giúp bạn thoát khỏi cuộc sống bận rộn để tìm lại những phút giây yên bình. 

Những trải nghiệm thú vị với Shukubo

Tham quan chùa

Chùa ở Nhật có kiến trúc rất đẹp, đặc biệt là quang cảnh vườn Nhật với loại vườn đá Karesansui – 枯山水, sử dụng khối đá và các viên sỏi để phác họa bức tranh phong cảnh như sóng nước, núi non, tàu thuyền,... 

Chưa kể ở mỗi ngôi chùa sẽ có kiểu kiến trúc và cái chi tiết riêng biệt mà đôi khi còn ẩn chứa những câu chuyện lý thú. Khác với khi đi tour, giờ đây bạn sẽ có thêm nhiều thời gian để thăm thú ngôi chùa, chiêm nghiệm không khí trầm mặc và linh thiêng mà những nơi này mang lại.

Đọc và nghe giảng kinh Phật

Đọc kinh được cho là phương pháp tu tập căn bản nhất trong Phật giáo. Các Phật tử sẽ xem sách kinh, đọc thành tiếng và chiêm nghiệm những ý nghĩa trong đó. Nếu bạn đến trọ ở chùa, vào buổi sáng bạn có tham gia vào những buổi đọc kinh sáng của các nhà sư. Bên cạnh đó, nhà chùa cũng thường sẽ có những buổi thuyết giảng dành cho Phật tử, hiển nhiên bạn cũng có thể tham gia. 

Nội dung của những buổi thuyết giảng không chỉ xoay quanh những giáo lý cao siêu của nhà Phật, mà còn là những câu chuyện về các vị tu hành đi trước và những bài học từ cuộc sống hằng ngày. Đây là một trải nghiệm bạn không thể bỏ qua, vì giữa cuộc đời bộn bề lo lắng, bạn khó có dịp được nghe rao giảng trực tiếp như thế này.

Ngồi thiền

Trong Phật giáo, ngồi thiền là một phương pháp tu tập xuất phát từ Phật giáo Thiền tông, giúp chúng ta tập trung tinh thần bằng cách ngồi yên, trong tư thế thẳng lưng và hít thở đều đặn. Mục đích và ý nghĩa của việc ngồi thiền sẽ hơi có chút khác biệt tùy theo giáo phái, nhưng nhìn chung, ngồi thiền là để chúng ta tạm thoát khỏi thế giới vật chất bên ngoài, tập trung soi chiếu vào con người bên trong. 

Việc hít thở đều đặn và đúng cách sẽ giúp kích thích chức năng của não, nới lỏng sự co bóp của các mạch máu, giảm huyết áp,... Dù bạn đã từng ngồi thiền hay chưa thì hãy thử trải nghiệm một buổi ngồi thiền tại chùa, chắc hẳn cảm giác sẽ rất khác lạ đấy.

Chép kinh Phật

Nhiều người có niềm tin rằng chép kinh Phật cũng là một trong những công việc mang lại công đức. Nó không chỉ giúp ta có dịp để đọc kinh Phật mà còn để tưởng nhớ về tổ tiên. Theo những nghiên cứu về mặt y học, việc chép kinh có tác động tích cực đến tinh thần.

Chép kinh không đơn giản như bạn chép lại một bài văn hay bài thơ, mà nó cũng có những quy tắc riêng, ví dụ như bạn phải ngồi đúng tư thế, thường là ngồi kiểu Seiza (正座 - Chính tọa), thẳng lưng và nhịp thở điều đặn. Khi chép phải cẩn thận với từng ký tự, nếu viết sai thì bạn phải viết lại. Cuối bài kinh, bạn phải ghi tên người viết và "Bản sao" (không được dùng bút danh).

Ăn kiêng

Ăn kiêng ở đây khác ăn chay, nếu ăn chay bạn sẽ kiêng những món ăn có nguyên liệu từ động vật, thì ăn kiêng nghĩa là bạn phải nhịn ăn, đương nhiên là chỉ trong khoảng thời gian nhất định chứ không phải là cả ngày. Kiêng ăn là một trong những thực hành tu tập không chỉ được thực hiện trong Phật giáo mà còn ở các tôn giáo khác. 

Người ta nói rằng, nếu chúng ta ngừng việc hấp thụ đồ ăn thì các cơ quan nội tạng sẽ được nghỉ ngơi, khi đó năm giác quan sẽ mở ra, trở nên nhạy bén hơn và dễ dàng hấp thụ nhiều thứ khác. Vì vậy, mục đích của ăn kiêng là để thanh lọc thể chất và tinh thần. Thường thì ăn kiêng sẽ được kết hợp cùng với những hoạt động khác như ngồi thiền hay nghe thuyết pháp.

Tuy nhiên, rất ít chùa có hoạt động này, có lẽ là vì nhà chùa sợ rằng khách du lịch sẽ hiểu nhầm ý nghĩa của việc ăn kiêng tu tập thành ăn kiêng giảm cân, gây hại cho có thể của mình.

Các hoạt động khác

Ngoài những hoạt động ở trên thì còn có nhiều hoạt động thú vị khác như trà đạo, cắm hoa Ikebana, vẽ tranh Phật, Yoga,... Ở một số ngôi chùa sẽ có những hoạt động thuần về tu tập như thiền dưới thác nước (滝行 – Takigyo); hay đối với những nơi hoặc vùng núi có nhiều chùa chiền thì người ta sẽ chọn một chùa để trọ lại và đi thăm viếng những chùa lân cận; đi chân trần trên lửa; tu luyện trên núi (Shugendo - 修験道 hay Yamabushi - 山伏), một hình thức tu tập kết hợp giữa Phật giáo và tín ngưỡng thờ núi của Nhật Bản.

Hiển nhiên là không phải chùa nào cũng tổ chức những hoạt động kể trên, đặc biệt là những hoạt động thuần về tu tập, nên nếu bạn muốn tham gia trải nghiệm nào thì hãy tìm kiếm những ngôi chùa có tổ chức hoạt động đó nhé.

kilala.vn