Xu hướng nhảy việc ở lứa tuổi trung niên tại Nhật Bản

Không chỉ riêng người trẻ, mà ngày nay ở Nhật Bản có những người ở độ tuổi trung niên vẫn chuyển việc, một quyết định được nhiều người đánh giá là khá liều lĩnh.

Sau Thế chiến thứ hai, người Nhật làm việc quên mình để khôi phục lại đất nước từ đống đổ nát. Người lao động khi đó thường gắn bó cả cuộc đời tại một doanh nghiệp duy nhất cho tới khi đến tuổi về hưu. Tuy nhiên, ở hiện tại, xu hướng này dường như đã có sự chuyển dịch.

Ở Nhật Bản, tuổi 35 được coi là ngưỡng giới hạn để thực hiện các thay đổi nghề nghiệp, vì nhiều công ty có hệ thống thâm niên. Đây cũng là độ tuổi khiến nhiều người e ngại không muốn đánh đổi để tìm một môi trường làm việc mới.

Tuy nhiên, vài năm gần đây, Nhật Bản đã chứng kiến sự gia tăng về số lượng người lao động lớn tuổi nhảy việc, khi các công ty trẻ hơn tìm kiếm những cá nhân có kinh nghiệm để giúp họ phát triển trong thời kỳ hậu đại dịch.

Số người lao động thay đổi công việc trong 5 năm tính đến 2020 đã tăng gấp đôi ở những người từ 41 tuổi trở lên, nhanh hơn nhiều so với những người trẻ tuổi.

Theo Hiệp hội Tuyển dụng và Tìm kiếm việc làm Nhật Bản, khoảng 10.000 nhân viên văn phòng lớn tuổi đã tìm việc làm mới thông qua 3 cơ quan tuyển dụng vào năm tài chính 2020, tăng 1,9 lần so với 5 năm trước đó. Đây là tốc độ tăng nhanh nhất trong tất cả các nhóm tuổi, đặc biệt cao với những người từ 40 đến 50.

Điển hình như số lượng người đăng ký với Senior Job, một cơ quan chuyên tuyển dụng lao động lớn tuổi, đạt 61.500 người vào cuối năm 2021, tăng gấp 2,7 lần so với năm 2019.

Ngày càng có nhiều người lao động lớn tuổi thay đổi công việc, một phần là do các công ty đang đẩy mạnh tái cơ cấu. Theo Tokyo Shoko Research, vào năm 2021, 84 công ty niêm yết đã đưa ra các chương trình nghỉ hưu sớm, trong đó có 69 công ty nhắm đến mục tiêu cắt giảm hoàn toàn 15.892 công nhân.

Kết quả, các trang web giới thiệu việc làm đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về lượt đăng ký từ nhân viên cũ của các công ty có áp dụng kế hoạch khuyến khích nghỉ hưu sớm. Số lượng đăng ký của các cựu nhân viên Japan Tobacco và Aoyama Trading, hai công ty thực hiện chính sách này, đã tăng lần lượt 3,1 và 3,7 lần so với năm 2018.

Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp nói chung không tăng đáng kể, nhờ vào hoạt động tuyển dụng tích cực của các công ty khởi nghiệp cũng như các công ty muốn mở rộng thêm lĩnh vực kinh doanh mới. Một chuyên gia cho biết, khả năng chuyển việc được cải thiện ở những người lao động trung niên có thể giúp hồi sinh nền kinh tế Nhật Bản.

Một người đàn ông 44 tuổi ở Tokyo đã rời bỏ một nhà xuất bản lớn vào năm ngoái sau khi cống hiến được 19 năm. Mặc dù được giao phụ trách mảng kinh doanh kỹ thuật số mới, nhưng ông đã không cảm thấy hạnh phúc vì ít được quyền tự ra quyết định trong công việc. 

Sau khi nghỉ việc, ông chuyển sang một công ty khởi nghiệp phát triển ứng dụng, nơi tìm kiếm một người có kinh nghiệm để giúp công việc kinh doanh mở rộng hơn nữa, với mức lương gần bằng trước đây. "Tôi hạnh phúc vì bây giờ tôi có thể làm những gì mình thực sự muốn làm", ông nói.

Akisaburo Ikushima, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Globee, đơn vị chuyên cung cấp các tài liệu nghiên cứu dựa trên trí tuệ nhân tạo cho giáo dục tiếng Anh, cho biết: “Điều khiến người lao động lớn tuổi trở nên hấp dẫn là kinh nghiệm và thái độ làm việc thực tế của họ”.

Trả lương cao hơn là một động lực khác cho những người lao động lớn tuổi tìm kiếm việc làm mới. Mười năm trước, những người từ 45 - 49 tuổi chứng kiến thu nhập của họ giảm nếu chuyển công việc, nhưng bây giờ nhiều người trong số họ có thể được trả lương cao hơn.

Một cuộc khảo sát của Bộ Lao động năm 2020, lấy tỷ lệ phần trăm người lao động từ 45 - 49 tuổi được trả lương cao hơn sau khi thay đổi công việc trừ đi tỷ lệ phần trăm của những người bị giảm lương, cho thấy con số này ở mức 9,7 điểm, cải thiện đáng kể so với mức âm 8,5 điểm một thập kỷ trước. 

Tuy nhiên, chuyển việc ở độ tuổi trung niên có thể vẫn gặp phải những hạn chế. Một người đàn ông 58 tuổi quyết định nghỉ việc tại một công ty kinh doanh ô tô vào cuối tháng 4 để bắt đầu sự nghiệp mới trước khi đến tuổi nghỉ hưu bắt buộc là 60, nhưng ông vẫn chưa tìm được công việc ưng ý.

Dù chuyển việc ở độ tuổi nào thì điều cần thiết là những người lao động này phải cập nhật kỹ năng của họ thông qua đào tạo và giáo dục, một chuyên gia cho biết.

kilala.vn